ارزیابی عملکرد کمی و کیفی برخی ارقام مونوژرم تجارتی داخلی و خارجی چغندرقند

به منظور ارزیابی و مقایسه عملکرد کمی و کیفی ۱۱ رقم مختلف چغندرقند شامل نه رقم داخلی (سینا، شکوفا، پایا، مطهر، اکباتان، آریا، شریف، آسیا و آرتا) و دو رقم خارجی (پرفکتا و پالما)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی ۱۳۹۹ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا گردید. تاثیر رقم بر کلیه صفات مورد ارزیابی معنی دار بود. معنی داری اثر رقم بر صفات اندازه گیری شده نشان دهنده اختلاف بین ارقام به لحاظ این صفات و به عبارتی تاثیر پذیری آنها از فاکتور رقم می باشد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد ریشه (۶۹/۲۸ تن در هکتار) مربوط به رقم خارجی پالما و کمترین مقدار عملکرد ریشه (۲۵/۸۳ تن در هکتار)، مطابق انتظار مربوط به رقم حساس شریف بود. به الحاظ صفت درصد قند ناخالص (عیار قند)، رقم خارجی پرفکتا با ۲۰/۴۲ درصد قند ناخالص در رتبه نخست قرار گرفت. بعد از رقم پرفکتا، رقم داخلی آسیا که به تازگی توسط موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند اصلاح و معرفی شده است، با ۱۹/۴۶درصد قند ناخالص در جایگاه دوم قرار گرفت. همچنین نتایج نشان داد که به لحاظ صفت عملکرد قند ناخالص که همواره به عنوان عملکرد نهایی در زراعت چغندرقند مطرح است، رقم خارجی پالما با۱۳/۰۶ تن در هکتار، بیشترین و رقم حساس شریف با ۳/۹۶ تن در هکتار، کمترین مقدار این صفت را به خود اختصاص دادند. به لحاظ صفات مرتبط با ناخالصی های ریشه شامل سدیم، پتاسیم و نیتروژن مضره ریشه، در کل ارقام خارجی نسبت به ارقام داخلی دارای برتری نسبی بوده و دارای مقادیر کمتری ناخالصی و بنابراین ضریب استحصال نسبتا بیشتری بودند. در کل و بر اساس نتایج حاصل از این بررسی می توان دریافت که پیشرفت اصلاحی در ارقام هیبرید جدید تولید داخل نسبت به ارقام قبلی و همچنین ارقام خارجی مورد بررسی کاملا مشهود بوده و دارای چشم انداز کاملا روشنی می باشد. لذا با توجه به جایگاه استراتژیک استان در تولید چغندر قند و نقش مهم بذر در تولید این محصول، انجام بیشتر آزمایشات پایلوت به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت آنها کاملا ضروری به نظرمی رسد.

کلیدواژه ها:

چغندرقند ، رقم تولید داخل ، عملکرد کمی و کیفی