ارزیابی سازگاری شاخص های مکان یابی ساختمان های تجاری بزرگ مقیاس با رویکرد تهدیدات و مخاطرات شهری

استقرار هر فضای شهری در موقعیت فضایی کالبدی خاصی از سطح شهر تابع اصول و قواعد خاص خود است. رعایت اصول و قواعد می­تواند موفقیت و عملکرد مناسب عنصر مورد نظر را در مکان تعیین­شده افزایش دهد و در غیر این­صورت باعث افزایش آسیب­پذیری آنها می­شود. با به کاربردن اصول برنامه­ریزی شهری همچون برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، منطقه­بندی شهری، تمرکززدایی، مکان­یابی مناسب، جلوگیری از توسعه نواحی در همجواری با کاربری­های پرمخاطره و مورد تهدید می­توان ضریب آسیب­پذیری شهرها را در مقابل مخاطرات کاهش داد. ساختمان­های تجاری به عنوان یکی از المان­های مهم شهری نقش بسزایی در تسهیل مدیریت بحران در شرایط اضطراری در برابر تهدیدات و مخاطرات شهری دارند؛ بنابراین علاوه بر محورهای سازه ای و معماری، محور مکان­یابی یکی از مهم­ترین و اصولی­ترین محور جهت ارزیابی آسیب­پذیری ساختمان های تجاری بزرگ مقیاس است. این پژوهش  با ماهیت توسعه­ای- کاربردی و روش توصیفی- پیمایشی به بررسی موضوع در ساختمان­های تجاری بزرگ مقیاس پرداخته است. در این پژوهش برای ارزیابی مکان یابی ساختمان های تجاری بزرگ مقیاس دو معیار فضایی- کالبدی و جغرافیایی، طبیعی و زیست­محیطی در نظر گرفته شده است.  در این پژوهش با بهره­گیری از روش­های SWARA و SMART به بررسی موضوع و ارائه مدل جهت ارزیابی آسیب­پذیری مکانی پرداخته شده است. نتایج حاصل از ارزیابی معیارها و شاخص­های مکان­یابی نشان می­دهد معیارهایی که منشا آنها تهدیدات و مخاطرات شهری است (جغرافیایی، طبیعی) با امتیاز ۵۲۳۸/۰ نسبت به معیارهای تسهیل­کننده مدیریت بحران (فضایی و کالبدی) با وزن ۴۷۶۲/۰ اولویت بیشتری دارند. با بهره­گیری از مدل ارائه شده می­توان ساختمان­های تجاری بزرگ مقیاس را در برابر تهدیدات و مخاطرات شهری مورد ارزیابی آسیب­پذیری قرار داد و همچنین میزان آسیب­پذیری و نقاط ضعف این ساختمان­ها در هر شاخص و معیار را بررسی نمود. ارزیابی آسیب­پذیری مکانی ساختمان مورد مطالعه برابر با ۹/۶۴ درصد است که به لحاظ سازگاری از منظر پدافند غیرعامل در دسته متوسط طبقه­بندی می­شود.

کلیدواژه ها:

مکان یابی ، برنامه ریزی شهری ، سازگاری ، آسیب پذیری ، ساختمان تجاری بزرگ مقیاس