مسئولیت مدنی ناشی از انتقال بیماری های آمیزشی در حقوق ایران

گسترش صنعت و ارتباطات در جوامع امروزی منجر به شیوع بیماری های خطرناکی مانند ایدز و نیز ظهور بیماری های نوپدید مانند ابولا گردیده است. از آنجا که این بیماری ها کشنده و مسری هستند، جلوگیری از انتشار و شیوع آن ها امری ضروری است. لذا در این رساله، با توجه به موضوع آن که بررسی مسئولیت های ناشی از انتقال بیماری ها به دیگران از منظر فقه و حقوق می باشد، پس از بررسی واژگان کلیدی مرتبط با مضوع، مسئولیت های شخص ناقل بیماری را مورد بررسی قرار داده ایم. در حال حاضر بیماری های واگیردار نوظهور از نوع کشنده، در حال افزایش بوده و سالیانه باعث مرگ بسسیاری می گردد. معدودی از این بیماری ها مطلقا، برخی به صورت نسبی و اکثرا نیز غیرکشنده به حساب می آیند. ویژگی های موجود در بیماری های واگیردار از جمله وجود فاصله زمانی بعضاً زیاد از زمان انتقال تا حدوث نتیجه، آگاهی یا عدم آگاهی طرفین از آلوده بودن به ویروس، رضایت طرفین در پاره ای موارد و مشخص نبودن شخص انتقال دهنده، وسعت و تداخل آثار ناشی از انتقال با وقایع دیگر باعث صعوبت احراز و اثبات رابطه استناد البته از نوع واقعی و مادی آن، به عنوان شرط ضروری در توجه ضمان از یک سو و انتساب عناوین متفاوت مجرمانه بر مرتکب از جهت دیگر، خواهد شد. این نوشتار در پی اثبات این مطلب است که هرچند از لحاظ اثباتی، به دلالیل فوق در راستای احراز رابطه استناد، با پیچیدگی هایی مواجهیم و برخی از فقها و حقوقدانان نیز به دلیل این صعوبت، اجرای قصاص و یا حد را بر منتقل کنندگان بیماری ها، منتفی دانسته اند، لیکن این مسائل مانع اثبات و اجرای مجازات هایی از نوع تعزیر، حتی حدود و یا قصاص بر منتقل کننده نبوده و تطبیق موضوع با ویژگی های مندرج در ق.م.ا مصوب 92 نیز مؤید احراز عناوین مجرمانه مختلف دارای مجازات های پیش گفته است. از آن جا که انتقال بیماری های مسری با توجه به نوع بیماری و میزان خسارات وارده ناشی از آن که از مرگ تا صدمات خفیف جسمانی متغیر است؛ آن چه در این رساله مورد توجه قرار گرفته است، انواع شیوه های انتقال توسط شخص ناقل که عبارت است از عمد، غیرعمد، جهل و همراه با رضایت شخص مجنی علیه می باشد و در نهایت، جرم انگاری انتقال این بیماری ها و مجازات شخص ناقل بنابر فقه و حقوق موضوعه و با توجه به قوانین ایران با هدف جلوگیری از همه گیری این بیماری ها در جوامع نیز مورد بررسی قرارگرفته اند.

کلیدواژه ها:

مسئولیت ، انتقال ، بیماری ، ایدز ، بیماری جنسی