بررسی معادلات رژیم در مجاری آبرفتیدر استان مازندران

طراحی مجاری آبرفتی موضوعی است که در دهههای اخیر مورد توجه فراوان قرار گرفته است.برای یک کانال در حال رژیم، دبی آب، بار رسوب و اندازه میانۀ ذرات جداره کانال باعث میشوند تا مقطع و شیب به حالت تعادل برسند. برای طراحی کانالهای پایدار، فرمولهای مختلف رژیم به وسیلۀ محققین زیادی از جمله لیسی، بلنچ، سیمونز و آلبرستون و زند پارسا و جوان ارائه گردیده است. به منظور بررسی و انتخاب بهترین معادله رژیم مطالعاتی بر روی کانال های آبرفتی در شهرهای بابل قائمشهر و سوادکوه انجام پذیرفت. در این منطقه اطلاعات دبی، سرعت، سطح مقطع، شیب سطح آب، عمق آب، عرض سطح آب، غلظت و اندازه ذرات کف و جداره جمعآوری گردید و معادلات مختلف رژیم با استفاده از اطلاعات حاصله مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. برای بررسی کیفیت هر یک از مدلها، پارامترهای میانگین خطای مطلق، میانگین مربعات خطا و درصد خطا مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که معادلۀ ارائه شده توسط سیمونز و آلبرستون به علت اینکه برای کانالهایی با شرایط مختلف اندازه ذرات کف و غلظت رسوبات مورد بررسی قرار گرفته شده است، برآورد بهتری را نشان داده است. معادلۀ بلنچ نیز به علت اینکه با در نظر گرفتن اثر غلظت رسوبات و شرایط ذرات کف و بدنۀ کانال مورد بررسی قرار میگیرد، میتواند با تخمینی نزدیک به معادلات سیموتر و آلبرستون مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین میتوان گفت که هرگاه بتوان از اندازه ذرات کف جداره و غلظت رسوبات که متغیرهای مستقل هستند در معادلات رژیم استفاده نمود، معادلات برآورد خوبی را نشان می دهند

کلیدواژه ها:

معادلات رژیم ، کانال آبرفتی. استان مازندران