بررسی افزایش بازدهی گوسفندان زل تحت سیستم پرورش متمرکز(صنعتی)

‮‭200‬ راس میش زل ‮‭2-4‬ ساله از گله های مردمی استان گلستان خریداری و به ایستگاه شیرنگ منتقل شد. میش ها در دو گروه ‮‭100‬ راسی و به دو روش متفاوت از نظر تولید مثل پرورش یافتند: 1- پرورش خالص زل و ایجاد همزمانی و چند زایی و چند بار زایی 2- پرورش آمیخته گری (شال ‭x ‬زل) و ایجاد همزمانی و چند زایی و چند بار زایی. از هر تیمار ‮‭30‬ راس بره نر و ‮‭30‬ راس بره ماده در یک آزمایش پروارمطالعه شدند. بره های هر گروه جنسی و هر تیمار در گروههای مجزا در سه دوره ،‮‭100 75‬ و ‮‭125‬ روزه پروار شدند. در انتهای هر دوره ‮‭10‬ راس بره از هر جنس در هر تیمار و از هر گله ذبح، تجزیه لاشه و تفکیک بافتی شد. در مجموع سه زایش درصد باروری ظاهری ‮‭3/81‬ و درصد چند زایی ‮‭125‬ درصد بود. متوسط توان تولید مثلی میش ها صرفنظر از نژاد قوچ استفاده شده ‮‭5/100‬ درصد بود. متوسط توان تولیدی در مجموع سه زایش ‮‭8/96‬ درصد بود. بره های نر آمیخته شال زل بطور معنی داری در هنگام تولد از بقیه سنگین تر بودند(‮‭0/05‬ ‭> p) . ‬درصد لاشه، درصد گوشت لخم و درصد استخوان در هر یک از دوره های پروار تحت تاثیر ترکیب ژنتیکی و جنسیت بره قرار نگرفت و تفاوت معنی داری مشاهده نشد، ولی درصد چربی لاشه در هر سه دوره پروار در بره های نر زل و ماده شال زل کمتر از بقیه بود (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬بر اساس نتایج ارایه شده با بکار گیری روش جدید پرورش، میزان چند زایی حدود ‮‭24‬ درصد و توان تولید مثلی میش بالغ بر ‮‭30‬ درصد افزایش یافت. وزن از شیر گیری بره های آمیخته نسبت به بره های خالص زل ‮‭22‬ درصد و وزن انتهای پروار آنها بالغ بر ‮‭26‬ درصد بیشتر بوده است. بر اساس محاسبات انجام شده، در شرایط پرورش معمول در منطقه از هر ‮‭100‬ راس میش در سال حدود ‮‭2030‬ کیلو گرم بره در انتهای ‮‭100‬ روز پروار حاصل می شود در حالیکه در شرایط پرورش صنعتی در بره های زل خالص، این مقدار به ‮‭5382‬ کیلو (با %‮‭165‬ افزایش) و در بره های آمیخته (شال ‭x ‬زل) به ‮‭6774‬ کیلو (با %‮‭234‬ افزایش) قابل افزایش است.