واکاوی خشکسالی دشت خاتون آباد با استفاده از شاخص SPI

خشکسالی خطری جهانی است که می تواند منجر به آسیب های شدید اقتصادی، کشاورزی و اجتماعی شود. به همینعات پایش صحیح خشکسالی تاثیر زیادی بر کنترل و کاهش خسارات ناشی از این پدیده خواهد داشت. شاخص SPI به علتکارایی و دقت نسبتا بالا و در عین حال محاسبه راحت تر در مقایسه با شاخص های دیگر، در بین اقلیم شناسان و جغرافیدانانمجبوبیت زیادی دارد. در همین راستا این پژوهش سعی دارد خشکسالی حوضه دشت خاتون آباد را با استفاده از شاخص بارشاستاندارد شده یا SPI مورد ارزیابی قرار دهد. در این مقاله، داده های بارش ماهانه در طول دوره زمانی 18 ساله و از 4 ایستگاه پیرامون منطقه مورد نظر (رفسنجان، سیرجان، شهربابک و انار) برداشت و در نرم افزار اکسل عدد شاخص SPI برای تمامی سالها محاسبه شد، سپس در نرم افزار ArcGIS برای 6 سال به عنوان سال های الگو که به دلیل اختلاف زیاد بارش در آن سال انتخاب شدند، نقشه شاخص به وسیله مدل درونیابی IDW رسم شد. نتیجه پژوهش انجام شده نشان میدهد که سال منطقه مورد مطالعه در سال 1387 دچار خشکسالی نسبتا شدیدی شد تا جایی که بیش از 33 % مساحت منطقه در طبقه خشکسالی شدید و 65 % آن در طبقه خشکسالی متوسط قرار داشت. از آنسو در سال 1392 منطقه دچار ترسالی شدیدی شد که نزدیک%61 مساحت دشت خاتون آباد ترسالی متوسط و 38 % ترسالی ملایم را تجربه کردند. همچنین دشت خاتون آباد در سال 1381از دید شاخص SPI سال کاملا نرمالی را سپری کرد که بیش از نیمی از مساحت دشت بارش نزدیک به استاندارد را داشته است.

کلیدواژه ها:

ترسالی ، خشکسالی ، شاخص SPI ، درونیابی ، دشت خاتون آباد