افزایش تاب آوری دانش آموزان

تاب آوری دانش آموزان

تاب آوری دانش آموزان شامل مجموعه ای از مهارت ها و ویژگی های شخصیتی است که به دانش آموزان کمک می کند تا با موقعیت های دشوار و استرس زا به شکل مثبت و سازنده برخورد کنند.

به قلم دکتر علیرضا صارمی 

تاب آوری یکی از مهم ترین ویژگی های روان شناختی است که در زندگی روزمره و در محیط آموزشی نقش به سزایی دارد. دانش آموزان با تاب آوری بیشتر، بهتر می توانند با چالش ها و فشارهای محیط آموزشی روبرو شوند.

تاب آوری یا resiliency در میان دانش آموزان به عنوان یک ویژگی روان شناختی که به توانایی آن ها در مدیریت استرس و چالش ها کمک می کند،مستمر و مکرر مورد توجه بوده و بررسی شده است. تحقیقات نشان می دهند که تاب آوری در دانش آموزان با موفقیت تحصیلی، رضایت از زندگی و کاهش استرس مرتبط است. برای مثال، یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که تاب آوری در دانش آموزان با کاهش استرس و افزایش رضایت از زندگی مرتبط است و دانش آموزان با تاب آوری بیشتر، بهتر می توانند با چالش های تحصیلی روبرو شوند ( ژانگ و انگ ، 2019).

در یک مطالعه دیگر در سال 2020، تاب آوری در دانش آموزان با موفقیت تحصیلی و کاهش استرس در محیط آموزشی مرتبط بود. این مطالعه نشان داد که تاب آوری در دانش آموزان با افزایش انگیزه و کاهش استرس در محیط آموزشی مرتبط است و دانش آموزان با تاب آوری بیشتری، بهتر می توانند با فشارهای تحصیلی روبرو شوند( چن و لی ، 2020)

تاب آوری در میان دانش آموزان یک ویژگی روان شناختی مهم است که در محیط آموزشی نقش به سزایی دارد. تحقیقات نشان می دهند که تاب آوری در دانش آموزان با موفقیت تحصیلی، رضایت از زندگی و کاهش استرس مرتبط است. کتاب "تاب آوری در میان دانش آموزان" به بررسی تاب آوری در میان دانش آموزان در محیط آموزشی می پردازد و به ارائه راهکارها برای افزایش تاب آوری در میان دانش آموزان می پردازد.

تاب آوری دانش آموزان

تاب آوری دانش آموزان به توانایی آنها در مواجهه با چالش ها و مشکلات و بازیابی سریع از آنها اشاره دارد. این مهارت بسیار مهم است زیرا به دانش آموزان کمک می کند تا با موانع و مشکلات زندگی مدرسه و زندگی شخصی خود به طور موثر مقابله کنند.

در اینجا چند راهکار برای افزایش تاب آوری دانش آموزان ارائه می شود: ایجاد محیط حمایتی در مدرسه

• ایجاد روابط مثبت و حمایتی بین دانش آموزان، معلمان و کارکنان مدرسه
• ارائه برنامه های آموزشی و مشاوره ای برای تقویت مهارت های زندگی و مدیریت استرس
• ایجاد فرصت هایی برای دانش آموزان تا مشارکت داشته باشند و مسئولیت پذیری را تجربه کنند

تقویت مهارت های فردی

• آموزش مهارت های حل مسئله و تفکر انتقادی
• تقویت اعتماد به نفس و خودکارآمدی دانش آموزان
• آموزش تکنیک های مدیریت استرس و آرامش بخشی

حمایت خانواده

• ایجاد ارتباط نزدیک و حمایتی بین خانواده و مدرسه
• آموزش والدین در زمینه های تاب آوری و مدیریت استرس
• تشویق والدین به ایجاد محیطی امن و حمایتی در خانه

با اجرای این راهکارها، می توان به تقویت تاب آوری دانش آموزان و آماده سازی آنها برای مواجهه با چالش های زندگی کمک کرد.

تاب آوری دانش آموزان شامل مجموعه ای از مهارت ها و ویژگی های شخصیتی است که به دانش آموزان کمک می کند تا با موقعیت های دشوار و استرس زا به شکل مثبت و سازنده برخورد کنند.

ویژگی های تاب آوری دانش آموزان

1. انعطاف پذیری و سازگاری: توانایی تطبیق با تغییرات و شرایط جدید.

2. خودکنترلی و خود تنظیمی: توانایی مدیریت هیجانات و رفتارهای خود.

3. حل مسئله و تفکر انتقادی: توانایی تحلیل مشکلات و یافتن راه حل های مناسب.

4. خودباوری و اعتماد به نفس: اعتقاد به توانایی های خود و باور به موفقیت.

5. ارتباطات اجتماعی قوی: برقراری روابط مثبت و حمایتی با دیگران.

6. امیدواری و خوش بینی: داشتن نگرش مثبت و امیدوارانه نسبت به آینده.

 چگونه می توان تاب آوری دانش آموزان را افزایش داد؟

1. آموزش مهارت های زندگی: آموزش مهارت هایی مانند حل مسئله، تنظیم هیجانات و برقراری ارتباطات موثر.

2. ایجاد محیط حمایتی: ایجاد محیطی امن و حمایتی در مدرسه و خانه برای دانش آموزان.

3. تقویت خودباوری: تشویق و تقدیر از دانش آموزان برای تلاش و پیشرفت های آنها.

4. آموزش مدیریت استرس: آموزش تکنیک های مدیریت استرس و اضطراب.

5. ایجاد فرصت های چالش برانگیز: ایجاد فرصت هایی برای دانش آموزان تا بتوانند مهارت های خود را تقویت کنند.

6. تقویت روابط اجتماعی: تشویق دانش آموزان به برقراری ارتباطات اجتماعی مثبت و حمایتی.

 تاب آوری دانش آموزان نقش مهمی در موفقیت و سلامت روانی آنها دارد. با تقویت این ویژگی ها می توان به دانش آموزان کمک کرد تا با چالش های زندگی به شکل موثرتری مقابله کنند. دو عنوان کتاب «تاب آوری در مدارس» به بررسی موضوع تاب آوری در محیط آموزشی می پردازند. 

این کتابها به مباحثی مانند تعریف تاب آوری، مزایای آن، سازمان دادن کلاس درس، و روند اجرای برنامه تاب آوری در مدارس می پردازد.

کتاب تاب آوری در مدارس اثر نان هندرسون با ترجمه دکتر محمدرضا مقدسی و عفت حیدری روانشناس اجتماعی توسط انتشارات ورجاوند روانه بازار کتاب ایران شد

شما در این کتاب می آموزید: تاب آوری چیست و چرا مهم است؟ با چه مهارت ها و ابزاری می توان تاب آور شد؟

چه استراتژی هایی برای هدایت دانش آموزان به سوی تاب آوری وجود دارد؟ چگونه ساختار تاب آوری با اصلاحات تحصیلی و آموزشی و پرورش ادغام می شود؟

چرا دانش آموزان تاب آور به معلمان تاب آور نیاز دارند؟ چگونه می توان نقاط قدرت را ارزیابی کرد و تاب آوری خود را افزایش داد؟ چگونه می توان ترسیم درستی از پیشرفت های خود در مسیر تاب آوری داشت؟

نان هندرسون مدیرعامل یک شرکت نشر و آموزش در سان دیه گو کالیفرنیاست.

نشریات او در مورد تاب آوری، رفاه، رشد مثبت جوانان، تغییر مدارس و تحولات سازمانی در بیش از ۲۵ کشور مورد استفاده قرار گرفته و به اسپانیایی و روسی نیز ترجمه شده است.

او با پنج دانشکده و دانشگاه همکاری کرده و به عنوان یک درمانگر کلینیکی با جوانان، بزرگسالان و خانواده ها کار می کند و برنامه هایی نیز درباره تاب آوری و پیشگیری در سطح کشور ارائه می دهد.

مایک ام میلستین در گروه تاب آوری همکاری می کند و استاد مدیریت آموزشی در دانشگاه نیومکزیکو است.

او در حوزه تاب آوری و تغییرات سازمانی و توسعه آموزش می دهد و فعالانه در مدرسه و جامعه به آموزش تاب آوری مشغول است. او نویسنده یازده کتاب است.

توسعه تاب آوری در مدارس ،کودکان و خانواده  اثر «بام ماراس» با ترجمه «محمدرضا مقدسی» و «عفت حیدری» را که شامل دستورالعمل هایی برای تاب آوری در مدارس، کودکان و خانواده هاست را انتشارات سخنوران  با قیمت ۵۵ هزار تومان منتشر و روانه بازار کرده است .

این کتاب در نظر دارد تا ابزارها و الگوهای مفیدی برای مدارس فراهم کند و فرایند و دیدگاه آنها را نسبت به تاب آوری و بهباشی دانش آموزان بهبود دهد که مبتنی بر مطالعات متعددی در حوزه تاب آوری است و کمک می کند مدارس در رسیدگی به تاب آوری کودکان و جوانان خودکفایی روز افزونی داشته باشند و برای این منظور مجموعه ای کارآمد از ابزارها و روشهای مختلف ارایه می کند.

کتاب توسعه تاب آوری در مدارس  این نکته را خاطر نشان میکند که مدرسه به عنوان یک نهاد و سازمان آموزشی می تواند در ایجاد پیوندهای تاب آوری بسیار قوی عمل کند.

مدارس بعد از خانواده ها، محتمل ترین محل برای دانش آموزان هستند تا آنها شرایطی را تجربه کنند که تاب آوری در آنان تقویت شود. گرچه مدارس قدرت ایجاد تاب آوری را دارند، اما باید کارهای بیشتری انجام داد تا تضمین کرد که برای همه دانش آموزان چنین اتفاقی خواهد افتاد.