تصویرآفرینی در گرشاسب نامه

تصویرآفرینی، از برجسته ترین جلوه های آفرینش هنری به شمار می رود .اسدی طوسی تصاویری بسیار بدیع در گرشاسب نامه می آورد که در ادبیات فارسی کم نظیر است. در مواردی که سخن از نوشتن نامه است برای نشان دادن اهمیت موضوع شروع به وصف قلم می کند و با عباراتی زیبا قلم را توصیف می نماید. توصیف اسب در گرشاسب نامه در جاهایی می آید که پیک یا قاصدی می خواهد یک خبر مهم یا خبر پیروزی بزرگی را به کسی بدهد. اینجاست که اسدی با برجسته کردن این توصیف، سعی در بزرگ جلوه دادن خبر به لحن حماسی حادثه با واقعه ای بزرگ دامن می زند. اسدی به غیر از یک مورد که وصف رخش و گزینش آن توسط رستم در چند بیت پشت سر هم آمده، با تصویرگری اسب را توصیف می کند. این گونه توصیف های پیاپی و فشرده در یک جا و پشت سر هم دیده نمی شود، بلکه فردوسی در مواضع و جاهای گوناگون در یک یا حداکثر دو بیت، اسب را توصیف می کند. اسدی همانند فردوسی، روز و شب، طلوع و غروب را با استعاره و تشبیه و کنایه های بدیع و زیبا وصف، و تصاویری شاعرانه خلق می کند. زنان منظومه او بر خلاف زنان شاهنامه اند که فردوسی حتی برای توصیف زنان نیز از نام ابزار جنگی استفاده کرده است. گرشاسب بیشتر همانند اهل بزم و عیش و نوش است و مینیاتورهای مکتب هرات را که جوانانی باده گسار را در کنار جوی آب روان تصویر کرده اند، به یاد می آورد. این تصویرسازی اسدی از پهلوان، بیان کننده ضعف دیگری از اسدی است و همین جزئیات است که سرانجام گرشاسب را در برابر رستم ضعیف جلوه داده است.

کلیدواژه ها:

تصویرآفرینی ، گرشاسب نامه ، اسدی طوسی.