معناشناسی ماهیت در مابعدالطبیعه میرداماد

شناخت دقیق و شفاف مقصود و معنای اصطلاح هایی که فیلسوفان به کارمی برند، یکی از گام های اساسی در شناخت نظریه ها و فهم متون فلسفی استکه راه غلتیدن در مغالطه اشتراک لفظ را سد می کند. میرداماد در شمارفلاسفه ای است که از ی کسو، واژه های جدیدی را به مجموعه اصطلاحاتفلسفه اسلامی افزوده و از دیگرسو، برخی واژه های قدیمی و پرکاربرد فلسفه را درمعانی جدیدی به کار گرفته است. ماهیت یکی از واژه های مهم در اندیشه میرداماد است که بدون شناخت مقصود میرداماد از کاربردهای آن، نم یتواندرک و توصیف درستی از نظام فلسفی میرداماد ارایه کرد. در نظر میرداماد،مقصود از ماهیت ، ما به الشیء هو هو است. لذا ماهیت، ملاک این همانی شیء است و هر آنچه در حمل اولی بر یک شیء منطبق می شود، همان ماهیتآن را شکل می دهد. مقام ذات ماهیت، مرتبه تقدیر و فرض است و هنگامی که ماهیت فعلیت دارد، بدون هیچ تغییر و تبدلی، از مرتبه تقدیری خارج شده وحقیقی یا متقرر گردیده است. معنای مصدری وجود، تنها از مرتبه تقرر ماهیت انتزاع می شود.

کلیدواژه ها:

ماهیت ، ماهیت تقدیری ، ماهیت تحقیقی ، تقرر ، حمل اولی ذاتی ، میرداماد