کانه زایی، کانی شناسی، ساخت و بافت و ژنز کانسار سرب و روی اورتاسو، شمال غرب زنجان

کانسار سرب و روی اورتاسو، در شمالغرب زنجان و در پهنه ایران مرکزی قرارگرفته است. در این منطقه سازندهای کهر، شمشک، قرمز زیرین، قم و قرمز بالایی گسترش دارند. سازند قرمز بالایی که میزبان کانه زایی در این منطقه به شمار میرود، شامل تناوبی از مارن، سیلتسنگ، ماسه سنگهای قرمز و خاکستری رنگ و کنگلومراست. کانه زایی چینه سان سرب و روی درون ماسهسنگهای لیت آرنایتی (اغلب چرت آرنایت) خاکستری رنگ دارای مواد آلی، رخداده است. در کانسار اورتاسو دو افق کانهزایی قابلشناسایی است که هریک از آنها از دو پهنه سرخ اکسیدان و شسته شده و یک زیرپهنه کانه زایی تشکیل شده است. کانه های اصلی تشکیلدهنده کانه زایی شامل گالن، اسفالریت، پیریت و کالکوپیریت هستند که کانیهای ثانویه از جمله اکسیدهای آهن، کالکوسیت، کوولیت و سروزیت طی فرایندهای برونزاد و هوازدگی جانشین آنها شدهاند. بافتهای غالب در این کانسار شامل بافتهای شبهلامینهای، دانهپراکنده، پیریت فرامبوییدال و سیمان بین بلوری هستند. بررسیهای زمین شیمیایی انجامشده بر روی نمونه های ماسه سنگی، نشان دهنده آن است که ماسه سنگهای این منطقه در محیطهای حاشیه فعال قارهای تهنشست کردهاند. این ماسه سنگها از سنگهای ماگمایی با ترکیب فلسیک منشا گرفته و در محیطی دارای شرایط آب و هوایی خشک تهنشست کردهاند. بررسیهای انجامشده از جمله سنگشناسی، چینه شناسی، کانیشناسی، ساخت و بافت و عوامل کنترل کننده کانه زایی (وجود آثار و بقایای گیاهی، وجود گنبدهای نمکی، نفوذپذیری مناسب سنگ میزبان، گسلها و شکستگیها)، بیانگر آن است که کانسار اورتاسو شباهت زیادی با بخش دیستال کانسارهای مس رسوبی نوع Redbed دارد.

کلیدواژه ها:

سازند قرمز بالایی ، کانسار مس با میزبان رسوبی ، نوع Redbed ، اورتاسو ، زنجان ، ایران مرکزی