مقایسه و ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در چهار رقم لوبیا چیتی در شرایط کم آبی در آب و هوایی خراسان شمالی

یکی از مشکلات حاد تغذیهای در کشورهای در حال توسعه، کمبود مصرف پروتئین میباشد. از این رو، توجه به کشت گیاه لوبیا جهت رفع این معضل با توجه به درصد بالای پروتئین آن از اهمیت فوق العادهای برخوردار است. لوبیا گیاهی با نام علمی Phaseahus Vulgaris و متعلق به تیره Fabaceae است . تعیین زمان صحیح کاشت گیاهان زراعی تحت تاثیر عوامل اقلیمی مختلف از قبیل بارش، دما و طول روز قرار دارد و یکی از عوامل مهم جنبه های مدیریتی لازم برای تولید گیاهان زراعی است. این اهمیت به دلیل شدت تاثیر عوامل روی ژنوتیپهای مختلف برای دستیابی به پتانسیل تولید میباشد.انواع لوبیا بر خلاف غلاتی همچون برنج و ذرت، درصد بالایی از پروتئین لایسین دارند و بنابراین به عنوان منبع مطمئنی از پروتئین، کالری و مواد مغذی در کشورهای در حال توسعه استفاده میگردند(.(Ramos et al; 2004 توانایی این محصول برای تثبیت بیولوژیکی نیتروژن موجب شده است کشاورزان جایگاه ویژهای برای این محصول در تناوب زراعی در نظر بگیرند. لوبیا چیتی از زیر گونه های لوبیا معمولی محسوب میشود و منشا آن آمریکا جنوبی و مرکزی است. این گیاه در برابر شرایط کم آبی مقاومتر از لوبیای معمولی است .(Golchin et al; 2008) معمولا ژنوتیپهای مختلف یک گیاه در شرایط محیطی مختلف، واکنشهای متفاوتی از خود نشان میدهد و یک ژنوتیپ ممکن است در یک منطقه بهترین ژنوتیپ محسوب شود، در حالی که در مناطق دیگر چنین مزیتی نداشته باشد(.(Gomez et al; 2004با توجه به آن که این گیاه گستردهترین سطح زیر کشت و بالاترین ارزش اقتصادی بین حبوبات را دارد ، اعمال مدیریت زراعی بهینه به منظور بهرهگیری هرچه بیشتر از پتانسیل عملکرد آن ضروری است .(Golchin et al; 2008) لوبیا از جمله گیاهانی است که تنوع ژنتیکی وسیعی دارد و به ویژه اکثر توده های آن تفاوت چشمگیری در مورد عملکرد دانه دارند( .(Gomez et al; 2004 عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا از جمله صفاتی است که در گزینش ژنوتیپهای برتر در محیطهای مختلف مورد توجه پژوهشگران است. بدست آوردن تاریخ کشت و مقایسه عملکرد ارقام مختلف به منظور استفاده بهینه از منابع آبی، خاکی، خورشیدی و صرفه جویی در مصرف بیرویه بذر و رسیدن به عملکرد بالا ضروری است. تنش خشکی و کم آبی از مهمترین عوامل تنش زا محیطی است که تولید محصولات زراعی را در مناطق خشک و نیمه خشک مخصوصا خراسان تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش تولید می شود(.(Farshadfar et al, 2001 از طرفی براساس گزارش فائو(90 (2010 درصد از مساحت کشور ایران در نواحی خشک و نیمه خشک قرار دارد، در نتیجه کمبود آب باعث کاهش کمیت و تغییر در کیفیت اغلب محصولات زارعی بخصوص لوبیا می گردد، بدیهی است اولویت با انتخاب ارقامی است که تحت شرایط کم آبی از عملکرد بالقوه برخوردار باشند و در طی دوره رشدی کوتاه تر و بالطبع میزان آب کمتری برای تولید نیاز دارند.