مروری بر کاربرد سبوس برنج در تولید محصولات مختلف

برنج یکی از مهمترین منابع غذایی مردم جهان می باشد. سبوس برنج محصول جانبی عمده حاصل از تبدیل شلتوک به برنجسفید کارخانجات شالیکوبی است که حدود 10 درصد وزنی هر دانه شلتوک را شامل می شود. هر ساله مقادیر زیادی ازسبوس برنج، به عنوان ضایعات دور ریخته می شود، در حالیکه میتواند بعنوان یک ماده خام با ارزش افزوده برای اهدافمختلفی استفاده شود. سبوس برنج غنی از رنگ، طعم، انواع ویتامین ها شامل نیاسین، تیامین و ویتامین B6 ، املاح مختلفیمانند آهن، فسفر، منیزیم و پتاسیم ، پروتئین و اسیدچرب است. از سبوس برنج به دلیل دارا بودن فیبر رژیمی بالا برای غنیسازی برخی غذاها و هچنین بعنوان پر کننده در غذای حیوانات استفاده می شود. سبوس برنج حاوی انواع مختلفی از آنتیاکسیدان های طبیعی بی نظیر است و نقش موثری در کاهش کلسترول خون دارد. توکوفرول، توکوتریانول و اریزاتول مهمترینآنها هستند و عمدتا در روغن حاصل از آن وجود دارند. در نتیجه روغن سبوس برنج به دلیل پایداری اکسیداتیو بالا برای سرخکردن عمیق مناسب است. از روغن سبوس برنج در محصولات آردی خصوصا کیک و شیرینی، تولید شورتنینگ و مارگارین وپوشش دهنده محصولات غذایی نیز استفاده میگردد. از موم حاصل از روغن سبوس برنج بعنوان جزئی از مواد پولیش کننده،پر کننده های غذایی، مواد آرایشی و پوشش های گیاهی استفاده می شود. لسیتین حاصل از روغن سبوس برنج نیز بعنوان عاملامولسیون کننده در غذاهای فرآوری شده متنوع بکار میرود. سبوس برنج دارای خواصی است که از آن بعنوان یکی ازارزانترین ماده اولیه برای تولید بیواتانول، سوخت صنعتی و کربن فعال استفاده می گردد. ساختار سبوس برنج از سه پلیمرسلولز، همیسلولز و لیگنین ساخته شده است که با استفاده از تکنیک ورمی کمپوست، میتوان پوسته برنج را به کود تبدیلکرد. از ساختار سلولزیک این ضایعات میتوان به عنوان یک سوبسترای مناسب و ارزان قیمت برای مصارف زیست فن آوریخصوصا تولید آنزیم سلولاز استفاده کرد. از آنجایی که پوسته برنج در آب نامحلول است، دارای ثبات شیمیایی خوبواستحکام مکانیکی بالایی است و ساختار دانه ای آن را یک ماده جاذب خوب برای تصفیه فلزات سنگین از فاضلاب می سازد.لذا به منظور حفظ محیط زیست، سلامت بشر و صرفه جویی اقتصادی میتوان با یک مدیریت صحیح و درست از اینمحصولات جانبی که غنی از مواد مغذی میباشد در تهیه موارد فوق استفاده کرد و هزینه های تیمار ضایعات را کاهش داد.

کلیدواژه ها:

کاربرد ، ضایعات ، سبوس برنج