بررسی ارتباط بین فاصله گوساله زایی با صفات اقتصادی گاوهای شیری در تلقیح های مختلف با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی

سابقه و هدف: فاصله گوساله زایی از جمله صفاتی است که به میزان قابل توجهی تحت تاثیر اثرات محیطی و مدیریتی قرار می گیرد. استفاده از الگوریتم های هوشمند روش های یادگیری ماشین در بررسی سامانه های پیچیده رو به افزایش است و این روش ها نیز می تواند رهیافت مناسبی برای تحلیل داده های صنعت گاوشیری به حساب آیند. شبکه های عصبی مصنوعی بخشی از هوش مصنوعی بوده و معمولا از این الگوریتم ها بهره می جویند. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط بین صفات تولیدی و تولید مثلی با فاصله گوساله زایی در تلقیح های متفاوت بود. چنین فرض گردید که استخراج این ارتباط می تواند در مدیریت بهتر این صفت نقش بهتری ایفا کند. مواد و روش ها: در این مطالعه، از داده های تولیدی و تولیدمثلی شرکت کشت و دامداری فکا وابسته به شرکت تعاونی وحدت گاوداران اصفهان استفاده شد. داده های مربوط به فاصله ی گوساله زایی (روز)، طول دوره ی خشکی (روز)، تعداد تلقیح، کل شیر تولیدی (کیلوگرم)، کل چربی تولیدی (کیلوگرم)، کل پروتئین تولیدی (کیلوگرم)، روزهای شیردهی (روز)، شیر تصحیح شده (کیلوگرم)، چربی تصحیح شده (کیلوگرم)، پروتئین تصحیح شده (کیلوگرم) مورد بررسی قرار گرفت. داده ها مربوط به 15465 راس گاو بود که تاریخ زایش آن ها در بازه بین سال های 1368 تا 1393 قرار داشت. جهت کاهش ابعاد داده های مورد استفاده در آموزش شبکه عصبی مصنوعی از دو رویکرد حذف همبستگی بالا و تحلیل مولفه اصلی استفاده شد. سپس به ازای هر تلقیح، یک شبکه عصبی آموزش داده شد. برای بررسی کارایی شبکه عصبی از معیارهای ضریب تعیین و جذر میانگین مربعات خطا استفاده شد. میزان رابطه ی خطی و غیرخطی بین متغیرهای ورودی با فاصله گوساله زایی نیز با معیار ضریب اطلاعات بیشین بررسی گردید.. یافته ها: مقادیر مشابه معیارهای ضریب تعیین و جذر میانگین مربعات خطا حاصل از شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که ارتباط بین متغیرهای ورودی و فاصله گوساله زایی در تلقیح های مختلف از روند تقریبا یکسانی پیروی می کند. مقادیر بزرگتر جذر میانگین مربعات خطا حاصل از رویکرد تحلیل مولفه اصلی نسبت به رویکرد حذف همبستگی بالا نشان داد که استفاده از رویکرد حذف همبستگی بالا مناسبتر می باشد. معیار ضریب اطلاعات بیشین روند تقریبا یکسانی در میزان رابطه ی خطی و غیرخطی متغیرهای مختلف و فاصله گوساله زایی در تلقیح های مختلف نشان داد. در این راستا روزهای شیردهی و تولید شیر بیشترین ارتباط را با فاصله گوساله زایی داشتند. نتیجه گیری کلی: نتایج نشان داد که معیارهای ضریب تعیین و جذر میانگین مربعات خطا در تلقیح های مختلف تقریبا یکسان هستند. از اینرو نباید انتظار داشت که رابطه بین متغیرهای ورودی به کار رفته در این تحقیق با فاصله گوساله زایی در تلقیح های مختلف متفاوت باشد. بر اساس نتایج این مطالعه مشخص گردید که متغیرهای به کار رفته در این مطالعه پیش بینی خوبی از فاصله گوساله زایی را نشان می دهند. همچنین می توان چنین استنباط کرد که شرایط محیطی – مدیریتی در تلقیح های مختلف اثر ناچیزی روی ارتباط بین فاصله گوساله زایی و سایر متغیرها داشته است.

کلیدواژه ها:

تحلیل مولفه اصلی ، شبکه ی عصبی مصنوعی ، ضریب اطلاعات بیشین ، فاصله ی گوساله زایی