تاثیر گوگرد بر برخی از خصوصیات شیمیایی خاک و غلظت عناصر غذایی در دانه گندم (Triticum astivum L.)

سابقه و هدف: در خاک های آهکی ایران به علت pH بالا، عناصر غذایی از حلالیت اندکی برخوردار بوده و جذب آنها توسط گیاهان با مشکل مواجه است. برای رفع این مشکلات و برای دستیابی به عملکرد مطلوب در چنین خاک هایی ناگزیر به استفاده ازگوگرد به عنوان یک ماده اصلاحی برای کاهش موضعی pH خاک و افزایش حلالیت عناصر غذایی می باشد. هدف از اجرای این تحقیق بررسی اثر گوگرد همراه با باکتری تیوباسیلوس بر تغییرات pH، هدایت الکتریکی، فسفر، گوگرد، روی و آهن قابل استفاده در خاک های زیر کشت گندم و غلظت عناصر غذایی در دانه آن در چهار منطقه از خاک های این استان با گوگرد قابل جذب متفاوت بود. مواد و روش ها: آزمایشی شامل چهار تیمار مصرف گوگرد (500،250،0 و1000 کیلوگرم بر هکتار)، در سه تکرار و در قالب طرح بلوک- های کامل تصادفی، در چهار مزرعه با مقدار گوگرد قابل جذب متفاوت ( 7، 13، 18و 27 میلی گرم برکیلوگرم خاک)، در مناطق مختلف استان کرمانشاه (چغانرگس، ماهیدشت، نجف آباد و قمشه) و در سال زراعی 95-1394، اجرا شد. قبل از کاشت، خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک های مورد آزمایش با روش های استاندارد آنالیز گردید.گندم در کرت های آزمایشی کشت شد و نمونه برداری از خاک در دو مرحله از رشد گندم (پنجه زنی و ساقه رفتن) و پس از برداشت برای اندازه گیری خصوصیات شیمیایی خاک و نسبت به برآورد عملکرد گندم و اندازه گیری عناصر غذایی در دانه آن با روش های متداول اقدام گردید یافته ها: نتایج نشان داد که در تمام خاک های مورد آزمایش، تاثیر مقادیر مختلف گوگرد همراه با باکتری تیو باسیلوس بر کاهش pH خاک، افزایش هدایت الکتریکی، فسفر،گوگرد، آهن و روی قابل استفاده خاک در مرحله پنجه زنی، ساقه رفتن و پس از برداشت گندم در مقایسه با تیمار شاهد در مزارع چغانرگس، ماهیدشت اختلاف معنی داری در سطح یک در صد (p<0.01) و در نجف آباد و قمشه در سطح پنج در-صد (p<0.05) وجود داشت. کم ترین مقدار pH خاک و بیش ترین مقدار خصوصیات اندازه گیری شده در تمام مزارع آزمایشی با مصرف 1000 کیلوگرم گوگرد بر هکتار و در مرحله ساقه رفتن شاهده شد. پس از برداشت محصول، به علت ظرفیت بافری، pH خاک و عناصر غذایی، نسبت به مرحله ساقه رفتن کاهش یاقتند. هم چنین با مصرف گوگرد مقدار غلظت عناصر غذایی به طور معنی داری در دانه گندم در هر چهار مزرعه افزایش و بیش ترین غلظت این عناصر با مصرف 1000 کیلوگرم گوگرد بر هکتار گوگرد بود. نتیجه گیری: تاثیر گوگرد همراه با باکتری های تیوباسیلوس بر خصوصیات شیمیایی خاک و مقدار غلظت عناصر غذایی در دانه گندم امیدوارکننده بود و این بیانگر پتانسیل خوب آن برای کاربرد در بخش کشاورزی می باشد و هرخاک آهکی دارای پتانسیل خاصی برای اکسیداسیون گوگرد است که وابسته به خصوصیات آن خاک می باشد و تنها مقدار کربنات کلسیم معیار مناسبی برای کاربرد گوگرد برای افزایش حلالیت عناصر غذایی نمی باشد.

کلیدواژه ها:

pH ، هدایت الکتریکی ، فسفر ، گوگرد ، روی