مقایسه نمایه های SPI و SPImod در پایش خشکسالی چند نمونه اقلیمی ایران

مطالعه و پیشبینی خشکسالی مستلزم پایش دقیق این مخاطره آب و هوایی میباشد. نمایه بارندگی استاندارد (SPI) پرکاربردترین شاخص در پایش خشکسالی میباشد. اما دارای ایراداتی از جمله عدم درنظرگیری تغییرات فصلی، مشکل خودهمبستگی در پنجره های زمانی بالا میباشد. در این پژوهش، نمایه های SPImod و SPI در سه ایستگاه از شمال تا جنوب ایران با شرایط اقلیمی متفاوت، در طی دوره ی 55 ساله (2010-1956) با یکدیگر مقایسه شدند. مقایسه ضریب همبستگی SPI و SPImod نشان داد که با افزایش پنجره زمانی ضرایب همبستگی افزایش مییابد. همچنین در مناطق مرطوب دو شاخص مورد بررسی شباهت بیشتری به یکدیگر دارند. بر پایه یافته های بهدست آمده، اختلاف چشمگیری بین SPI و SPImod در همه ایستگاه ها مشاهده شد که این اختلاف در گامهای زمانی کمتر مانند یک، سه و شش ماهه، بسیار محسوس تر از گامهای زمانی بالاتر بود و در پنجره های زمانی بیشتر از 12 ماه، دو شاخص تقریبا منطبق بر یکدیگر شدند. همچنین نتایج نشان داد اختلاف این دو نمایه در ایستگاه های خشکتر آشکارتر بود. بهنظر میرسد SPI مخصوصا در مناطق خشک به جای خشکسالی، خشکی را پایش میکند. بنابراین استفاده از SPImod به جای SPI به دلیل حذف اثرات فصلی بارش، نتایج دقیقتری ارایه میدهد.

کلیدواژه ها:

اثرات فصلی ، پایش خشکسالی ، ضریب همبستگی ، نمایه .SPImod