شریف، رقم جدید چغندرقند متحمل به ساقه‎روی مناسب مناطق کشت پاییزه

پایین بودن مصرف آب در زراعت چغندرقند پاییزه یکی از استراتژی‎های مهم تولید این محصول به‎ویژه در مناطق خشک (مانند ایران) به‎شمار می‎رود. برای اصلاح، تهیه، انتخاب و معرفی رقم جدید شریف که یک هیبرید تریپلوئید منوژرم متحمل به بولتینگ و مناسب کشت پاییزه خوزستان است، تحقیقات گسترده‎ای از سال 1373 به‎مدت 16 سال طی دو مرحله (مرحله اول از سال 1382-1373 و مرحله دوم 1388-1383) با استفاده از روش گزینش دوره‎ای نیمه‎فامیلی در داخل توده گرده‎افشان تتراپلوئید و نرعقیم ژنتیکی سیتوپلاسمی در تهیه سینگل‎کراس (پایه مادری) صورت گرفت. پس از انجام ترکیبات متعدد و مقایسه آن‎ها، سینگل‎کراس (419*474) به‎عنوان پایه مادری و گرده‎افشان HM5514 به‎عنوان پایه پدری گزینش و تلاقی داده شدند. در نهایت این تلاقی منجر به تولید رقم هیبرید تریپلوئید منوژرم شریف با ترکیب (419*474)*HM 5514 گردید.این هیبرید تریپلوئید در قالب آزمایش‎های مقایسه ارقام طی سال‎های 87-85 در مناطق مستعد کشت پاییزه به‎خصوص دزفول از نظر بررسی مقاومت به ساقه‎روی (بولتینگ) و دیگر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این آزمایش‎ها در دزفول نشان داد که میانگین درصد قند، عملکردریشه و عملکرد شکرسفید این هیبرید به ترتیب 17/33 درصد، 74/50 و 11/55 تن ‎درهکتار با میانگین درصد بولتینگ 3/09 درصد بود. با توجه به نتایج به‎دست آمده رقم جدید نسبت به رقم شاهد (رسول) از نظر صفات عملکردریشه، درصدقند و شکر تولیدی به ترتیب پنج، 2/8 و 8/5 درصد افزایش و از نظر بولتینگ 65 درصد کاهش نشان داده است و می‎تواند جایگزین مناسبی برای رقم رسول باشد. این رقم مناسب کشت در خوزستان، کرمان و مناطق مشابه می‎باشد.  

کلیدواژه ها:

بولتینگ ، تریپلوئید ، چغندرقند ، منوژرم ، هیبرید ، کشت پاییزه