بررسی وضعیت حقوقی مهریه کلان در فقه و حقوق اسلامی

زن و شوهر با قرارداد ازدواج، حقوق و تکالیف مختلفی نسبت به یکدیگر پیدا میکنند. در حقوق اسلام و ایران اصل استقلال مالی زوجین مبنای روابط مالی زوجین است و هر یک از زن و شوهر در اکتساب و تصرف اموال خود استقلال کامل دارند. تامین هزینه خانواده در حقوق اسلام تعهدی یکجانبه است و زن در این زمینه هیچ تکلیفی ندارد. لازم به ذکر است که قبل از اسلام، روابط مالی نیز بر این قرارداد مقدس حاکم بوده که از جمله ی آنها پرداخت مهریه به زن بوده است. اسلام نیز این امر را تایید کرده است. در واقع،تعیین مهریه برای زن در ازدواج دائم، امری تاییدی در اسلام بوده و خداوند در قرآن نیز به پرداخت مهریه به زن تاکید فرموده است. علیرغم اینکه در اسلام بر استحباب مهریه کم و کراهت مهریه ی زیاد تاکید شده است. در سالهای اخیر، میزان مهریه افزایش زیادی پیدا کرده است. متاسفانه در جامعه ی ایرانی اینچنین مرسوم شده است که برای اعتبار بیشتر ازدواج، مهریه های کلان در نظر می گیرند و به نظر عوام، هرچهقدر مهر بیشتر باشد، نهاد نکاح استحکام بیشتری مییابد. با صرفنظر از بار منفی این رسم و عادت از ب9عد اخلاقی، از نظر حقوقی نیز تعیین مهریه های کلان میتواند پیامدهایی را به دنبال داشته باشد. مهریه های کلان اغلب به طور کلی فی الذمه بر عهده ی زوج قرار میگیرد درحالیکه اوضاع و احوال نشان میدهد متعهد نه تنها توان بالفعل پرداخت آن را ندارد بلکه احتمال معقولی به توانایی او در آینده نیز نیست، بطلان مهریه های کلان به علت غیرمقدورالتسلیم بودن غیرقابل انکار است و نکته ی دیگر اینکه، وقتی مهر بالاتر از توان عرفی مرد در نظر گرفته شود، بگونه ای که زن در هنگام ازدواج بداند که وی قدرت فعلی برای پرداخت آن را ندارد، دیگر حق حبس نخواهد داشت.لذا این پژوهش وضعیت حقوقی مهریه کلان در فقه و حقوق اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.

کلیدواژه ها:

مهریه ، مقدورالتسلیم ، مهرالمثل ، فقه و حقوق اسلامی