تدوین مدل تاب آوری خانواده براساس دیدگاه متخصصان خانواده، زوجین و پژوهش ها (پژوهش کیفی)

این پژوهش با هدف تدوین مدلی از تاب­آوری خانواده مطابق با فرهنگ ایرانی انجام شده است. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه­ای انجام شده است. این پژوهش دارای دو جامعه آماری است؛ جامعه آماری در بخش مصاحبه با متخصصان خانواده شامل کلیه متخصصان خانواده کشور ایران که دارای مدرک دکتری تخصصی در یکی از گرایش­های رشته های مشاوره و یا روان شناسی در سال تحصیلی 95-1394 بود که حداقل 5  سال تجربه کار درمانی با زوجین و خانواده­ها را داشتند که برای انتخاب نمونه از شیوه نمونه­گیری همگون استفاده شد. جامعه آماری در بخش مصاحبه با زوجین شامل کلیه دبیران متاهل آموزش وپرورش استان فارس در سال تحصیلی 95-1394 بود که برای انتخاب نمونه از روش تصادفی خوشه­ای چندمرحله ای و از روی فهرست دبیران حاضر به همکاری، انتخاب شدند و نمونه­گیری تاحداشباع مقوله ادامه یافت. درنهایت 15 متخصص خانواده با روش نمونه­گیری هدف مند بررسی شدند. همپنین 24 زوج با استفاده از نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند و داده­ها با استفاده از مصاحبه­های نیمه ساختاریافته و تعاملی تا رسیدن به اشباع اطلاعات گردآوری شده است. برای بررسی محتوای مصاحبه های صورت گرفته، مفهوم سازی و استخراج مقوله ها از شیوه نظام مند استفاده شد. طرح تحقیق نظام مند نظریه­ برخاسته از داده­ها بر استفاده از مراحل تحلیل داده­ها ازطریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری  و کدگذاری گزینشی تاکید دارد. برای تجزیه وتحلیل داده­ها از نرم­افزار MAXQDA10استفاده شد. در تجزیه وتحلیل متن مصاحبه با متخصصان خانواده در کدگذاری باز 170 مقوله و در کدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی 21 مقوله، در تجزیه و تحلیل متن مصاحبه با زوجین در کدگذاری باز  155 مقوله و در کدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی 20 مقوله و از تجزیه وتحلیل کیفی پژوهش­ها پیرامون تاب­آوری خانواده 97 مقوله به دست آمد که درکدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی در 16 دسته موضوعی قرار گرفتند. سپس با استفاده از مثلث­سازی براساس مقوله­های مستخرج از مصاحبه با زوجین، متخصصین خانواده و پژوهش­ها مدل تاب­آوری خانواده در 16 بعد تدوین شد.

کلیدواژه ها:

مدل تاب آوری خانواده ، متخصصان خانواده ، زوجین ، پژوهش کیفی