بازشناسی جایگاه انسان در شاهنامه دموت در نگارگری مکتب تبریز اول (ایلخانی)

با تاسیس حکومت ایلخانان توسط قوم بیابانگرد مغول در قرن هفتم ه.ق،تحولات عظیمی درهنر نگارگری ایران بهوجودآمد.دراین دوره به دلیل حکومت مغولان بطور همزمان بر چین و ایران و روابط این دو سرزمین باهم،نگارگری ایراندستخوش تغییراتی شد و تعدادی از ویژگی های نقاشی چینی مانند پیکره های متحرک،رنگ،حیوانات تخیلیماننداژدها،زمینه قرمز و زرد و اهمیت دادن به طبیعت بی جان را در خود حل کرد.از طرفی ویژگی هایی مانند بلند قامتبودن پیکره ها و استفاده از رنگ نقرهای را از هنر بیزانس به عاریه گرفت.یکی از عناصر مهم نگارههای ایرانی،عنصر انساناست که جایگاه بسیار مهم و ویژهای رادارد،این عنصر نیز در این عصر دستخوش تغییراتی مانند کوچکتر شدن اندازه،حالتدار شدن و متحرک و چهرههای مغولی شده است.در در عصر ایلخانان شاهد هستیم که هنر چین بر هریک از آثار ایلخانیتاثیرات متفاوتی گذاشته است به عنوان مثال در نگاره های جامع التواریخ شاهد تغییر رنگ و همرنگ شدن اجزاء و پسزمینه هستیم.اما در نگاره های دموت شاهد تغییر اندازه پیکره ها هستیم اما در هرحال در تمامی نگاره ها،چهره ها مغولیهستند.این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای انجام شده است وهدف ازآن مطالعه نقش و جایگاه انسان در شاهنامه دموت در نگارگری مکتب ایلخانی بوده و سوال مطرح شده در این پژوهشاین است که انسان در شاهنامه دموت چه جایگاه و نقشی دارد ما در این پژوهش به این موضوع دست یافته ایم که عنصرانسان در شاهنامه دموت از نظر سایز و اندازه دستخوش تغییراتی شده است.درحالی که از نظر میزان اهمیت هیچ تغییرینکرده و مانند نگاره های ادوار پیش از مغول در اوج اهمیت خود قرار دارد.

کلیدواژه ها:

مکتب نگارگری ایلخانی ، انسان ، شاهنامه دموت