مروری بر دیم کاری گیاهان زراعی و دارویی در جهان و ایران

نواحی خشک و نیمه خشک تقریبا 40 درصد از سطح کره زمین را به خود اختصاص داده که 700 میلیون نفر در آن سکونت داشته و 60 درصد آن در کشورهای درحال توسعه قرار دارد، کشورهایی اعم از فلسطین، اسرائیل، اردن، سوریه، لبنان، ترکیه، قبرس، عراق و کشورهایی از آفریقا و آسیا را می توان نام برد که ایران نیز جزو این گروه است. از طرفی با افزایش جمعیت کره زمین و گسترش کاهش بارندگی باید به طور جدی تر این موضوع، مورد بررسی قرار گیرد. بخش عظیمی از زمین های زراعی در شمال چین جزو مناطق خشک و نیمه خشک با بارندگی سالانه بین 250 تا 600 میلی متر، بوده که استرس خشکی به علت تنوع بارش فصلی، این مناطق را تهدید می کند. کمبود مابع آبی را می توان مشکلی حل ناشدنی دانست و اضطراب و نگرانی را در سطح جامعه گسترش داد. یا آن را به مسئله و فرصتی مناسب برای نشان دادن توانمندی های پژوهشگران و محققان کشور تبدیل کرد. دیم و دیم کاری یکی از فرصت هایی است که می توان با بررسی بیشتر و با توجه به مزایای آن به بهره برداری هر چه بیشتر از منابع آبی و خاکی پرداخت. از مزایای دیم کاری می توان به صرفه جویی در مابع آبی، کشت در زمین های شیب دار، جلوگیری از فرسایش و کشت گیاهان سالم از نظر عدم استفاده از کودهای شیمیایی و تناوب کشت گیاهان زراعی و دارویی و ... اشاره کرد. در ایران سطح زیر کشت دیم، بین ده تا دوازده میلیون هکتار برآورد شده که سالیانه نصف آن کشت و بقیه به مدت 1 تا 3 سال آیش (Fallow) گذاشته می شود. توجه به تاریخ کاشت و میزان بذر مصرفی یا تراکم گیاه برای اجرای بهتر دیم لازم است. ارائه راهکارهایی برای افزایش تولید در شرایط کم آبی و کشت به صورت دیم ضرورت دارد که می توان به چگونگی حفظ حاصلخیزی خاک، استفاده بهینه از بارندگی ها، استفاده از مالچ، ایجاد سایه و کاهش تبخیر، کاهش فرسایش بادی، کنترل علف های هرزف مدیریت جمع آوری آب باران و کشت نواری محصولات اشاره کرد. بدین ترتیب برای بهینه کردن صنعت دیم در کشور به تجارب کشورهای دیگری در خشکسالی و دانش فنی کشت دیم در آن کشورها نیاز است.

کلیدواژه ها:

دیم کاری ، گیاهان دارویی ، کشاورزی پایدار