بررسی الگوی رسوبگذاری در مخزن سد زاینده رود با استفاده از مدل ریاضی Gstars3.0

یکی از مسائل مهم پس از ساخت سدها، مسئله رسوب گذاری در مخازن سدها می باشد. با ته نشین شدنمواد و املاحی که توسط جریان های ورودی به مخزن سد اتفاق می افتد، با گذشت زمان مخزن سد پرشده و حجم مفید مخزن کاهش می یابد. در صورتیکه در زمان بهره برداری مطالعات پیوسته روی مخازنصورت نگیرد و از روند رسوب گذاری پیشگیری نشود، عملا بعد از مدتی مخزن سد از رسوبات انباشتهخواهد شد. دانستن این موضوع که در دوره های زمانی مختلف چه مقدار از حجم این مخزن بر اثر نشسترسوبات از دست میرود و تا چه سالی می توان از این مخزن استفاده نمود برای برنامه ریزی های آیندهضروری است. در مقاله حاضر، به منظور پیش بینی روند رسوب گذاری مخزن در سد زاینده رود از مدلGstars3.0 به دلیل داشتن خاصیت نیمه دوبعدی و شبه پایدار، قابلیت شبیه سازی انتقال رسوب در حالتعدم تعادل و به کارگیری دامنه وسیعی از معادلات انتقال رسوب، استفاده شده است. برای واسنجی نتایجحاصل از آمار و اطلاعات مربوط به سد زاینده رود به مدت 12 سال (1380-1391)، از نقشه های هیدروگرافی تهیه شده از سازمان آب منطقه ای استان اصفهان در سالهای 1381 و 1391 استفاده شدهاست. نتایج واسنجی نشان میدهد که رابطه اصلاح شده یانگ برای ماسه (1973) و برای شن (1984)مطابقت بهتری با شرایط موجود سد دارد. نتایج محاسبات بیانگر آن است که پس از طی 100 سالحجم رسوبات انباشته شده در مخزن به حدود 46/33 میلیون متر مکعب بالغ می شود که تقریبا معادل23 درصد ظرفیت مفید مخزن است.

کلیدواژه ها:

رسوب گذاری ، سد زاینده رود ، مدل ریاضی ، Gstars3.0