مدیریت ضایعات محصولات کشاورزی، راهکاری برتر جهت توسعه اقتصاد کشاورزی ایران

افزایش تولید محصولات کشاورزی با توجه به شرایط آب و هوایی، محدودیت منابع آبی و نیز محدودیت زمینهای دارای پتانسیل تولید محصولات کشاورزی در ایران با محدودیت های فراوانی از لحاظ اقتصاد کشاورزی و محیط زیست مواجه است. با توجه به آنکه در کشور ما به دلیل نارسایی های موجود در سیاست های کشاورزی، سنتی بودن کشاورزی از تولید تا برداشت، سیستم های غلط نگهداری و حمل و نقل، تبدیل و توزیع محصولات کشاورزی، ضایعات محصولات کشاورزی در سطح بالایی است. در واقع رعایت نکردن استانداردهای تولید و نگهداری و نبود فرهنگ مصرف صحیح، باعث ضایع شدن محصول و آلودگی بیش از حد محیط زیست می شود؛ همچنین میزان ضایعات محصولات کشاورزی معادل 25 درصد درآمد نفتی کشور تخمین زده می شود که این میزان بیانگر میزان بالای ضایعات و نیز ارزش آن در تولید ناخالص داخلی است. لذا جهت حفظ امنیت غذایی و ثبات اقتصاد کشاورزی، بایستی بهره وری از عوامل تولید بویژه آب و خاک افزایش و ضایعات محصولات کشاورزی تا حد امکان کاهش یابد. این مطالعه به روش مروری-تحلیلی، ضمن بررسی علل عمده بروز ضایعات کشاورزی، بر عوامل اثرگذار در کاهش ضایعات مربوط به تولید و مازاد ظرفیت، کاهش ضایعات مربوط به تأخیرهای زمانی عملیات پس از برداشت، کاهش ضایعات مربوط به حمل و نقل و کاهش ضایعات ذخیره سازی و نگهداری اشاره می نماید. از این رو، راه اندازی نظام تضمین کیفیت محصولات کشاورزی، ساماندهی ترویج مدیریت ریسک، سیاست های کاهش هزینه مبادله Transaction cost و کاهش ضایعات از طریق بازاریابی مناسب از فعالیت های محوری برنامه کاهش ضایعات محصولات بخش کشاورزی به شمار میآیند.

کلیدواژه ها:

ضایعات کشاورزی ، اقتصاد کشاورزی ، تولید ناخالص داخلی ، مدیریت کشاورزی