بررسی تاثیر جامعه پذیری سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی به واسطه نقش میانجی تناسب فرد-سازمان (مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد)

نهادهای آموزشی به تدریج پی برده اند که در شرایط پیچیده و دشوار امروز، بدون داشتن نیروی انسانی متخصص و متعهد قادر نخواهند بود که پاسخگوی نیازهای روزافزون آموزش جامعه خود باشند . نقش کارکنان در مراکز آموزشی مانند دانشگاه ها به علت استمرار تعاملات درون نقشی، تعداد بالای کارکنان و ارتباطات ناگزیر آنها، از مشاغل با اهمیت در این حوزه است. از سوی دیگر با توجه به مشکلات موجود کارکنان این سازمان ها از جمله عدم تناسب شغل و حجم کار با نیروی انسانی، کاهش شان و جایگاه شغلی کارکنان، عدم ارتباط متقابل و تعامل بین کارکنان و نبود انگیزه کافی برای بروز رفتارهای فرانقشی مانند رفتار شهروندی سازمانی این سوال مطرح می شود که مدیران در محیط های آموزشی مثل دانشگاه ها چگونه می توانند کارکنان را برای بروز رفتار شهروندی سازمانی ترغیب کنند. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر جامعه پذیری سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی به واسطه تناسب فرد-سازمان انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کارکنان رسمی و قراردادی تمام وقت دانشگاه فردوسی مشهد در سال 97 می باشند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 210 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده، پرسشنامه ای متشکل از 47 سوال بود که با استفاده از طیف لیکرت 5 گزینه ای تنظیم شده بود. روایی صوری با استفاده از نظر خبرگان و روایی سازه پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی و نیز پایایی متغیرهای پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تایید قرار گرفتند. پس از اطمینان از روایی و پایایی، این پرسشنامه ها به صورت حضوری در بین کارکنان دانشگاه توزیع شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از آن نشان داد که جامعه پذیری سازمانی هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم (از طریق تناسب فرد-سازمان) بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر مثبت و معناداری دارد. به عبارت دیگر اگر فعالیت های جامعه پذیری سازمانی و همچنین تناسب فرد-سازمان در دانشگاه پیگیری و به درستی انجام شوند، نتایج قابل ملاحظه ای در رابطه با رفتارهای شهروندی سازمانی برای این سازمان در بلند مدت متصور خواهیم بود.

کلیدواژه ها:

جامعه پذیری سازمانی ، رفتار شهروندی سازمانی ، تناسب فرد-سازمان