شناسایی کانون های داخلی گرد و غبار با استفاده از نرم افزار GIS (مطالعه موردی:کویر بادرود، شرق کاشان)

توفان ریزگرد به عنوان منبع اصلی ذرات معدنی اتمسفری، به طور مکرر در مناطق خشک و نیمه خشک جهان اتفاق می افتد و به عنوان یک خطر زیست محیطی جدی در نظر گرفته می شود. از این رو شناخت و بررسی کانون های داخلی ریزگرد کمک به تثبیت و حفظ محیط زیست انسان ها می کند. بدین منظور بررسی بیشترین پتانسیل تولید ریزگرد در منطقه کویر بادرود با کمک دورسنجی هدف مطالعه حاضر است. به کمک داده های دما، میزان بارندگی،جهت باد و بررسی رطوبت خاک منطقه و همچنین رسوب شناسی و کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه به شناسایی کانون های داخلی تولید زیرگرد پرداخته شد. در این مطالعه ابتدا لایه های محدودیت شناسایی و بعد از استاندارد سازی، وزندهی لایه های اصلی با بکارگیری طبقه بندی شدت فرسایش BLM صورت پذیرفت. بعد از وزن دهی با ضرب هر الیه اصلی در وزن متناظر خود، تلفیق پایانی لایه ها در نرم افزار GIS انجام شد و نقشه مناطق منشا گرد و غباردر سه کلاس کم، متوسط و زیاد به دست آمد . بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، منطقه مورد مطالعه به طور کل از فرسایش پذیری و تولید ریزگرد بالایی برخوردار می باشد؛ به شکلی که بیشینه کانون های گرد و غبار با سهم 47 درصدی از منطقه بیشتر شامل زمین های بایر با لیتولوژی ماسه های بادی، پهنه های رسی نمکی و پهنه های رسی نمکی ماسه ای می باشد. مناطق کشاورزی با کاربری زمین های کشاورزی دیم رها شده، زمین های بدون پوشش، زمین های کشاورزی آبی در رده که در رده متوسط قرار می گیرند، 23,7 درصد از منطقه؛ و رخنمون های سنگی منطقه که بیشتر شامل لیتولوژی هایی همچون شیل، مارن و سنگ آهک با فرسایش پذیری بالا می باشند با سهم 29,3درصد، دارای کم ترین میزان پتانسیل تولید ریز گرد در منطقه می باشند.

کلیدواژه ها:

توفان های گردوغبار ، شناسایی پتانسیل گردوغبار ، درود ، رسوب شناسی ، سامانه اطلاعات جغرافیاییGIS