بررسی روابط شجره شناسی ماهی Schizothorax zarudnyi و Schizothorax pelzami با استفاده از توالی ژن COI

جنس Schizothorax از خانواده کپورماهیان با 56 گونه در مناطق کوهستانی ایران تا چین و گاهی در مناطق پست پراکنش دارد. سه گونه از این جنس در ایران گزارش شده است. ماهی Schizothorax zarudnyi (Cyprinidae) بومی افغانستان و شرق ایران (سیستان) است. در مورد روابط شجره شناسی این گونه و سایر اعضای جنس Schizothorax سوالاتی وجود دارد. در این مطالعه برای بررسی روابط شجره شناسی این گونه با سایر گونه های جنس یادشده و به ویژه گونه Schizothorax pelzami که بومی افغانستان، ترکمنستان و نواحی شمال شرق ایران (خراسان) است، نمونه های موردنیاز از چاه نیمه های زابل با استفاده از تور پرتابی تهیه شد. قطعاتی از باله سینهای ماهیان صید شده در الکل اتانل 96 درصد تثبیت شده و برای انجام مطالعات ژنتیکی به آزمایشگاه منتقل شد. برای انجام بررسی های ژنتیکی توالی انتهای 5ʼ ژن سیتوکروم اکسیداز زیرواحد یک (COI) تهیه شد. برای بررسی شجره شناسی گونه یادشده و مقایسه آن با سایر گونه های این جنس تعدادی از توالی های موجود در بانک ژن و همچنین توالی S. pelzami که پیشتر تهیه شده بود نیز مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه ترسیم دارنگاره با استفاده از روش الحاق همسایگی با 500 تکرار بوتسترپ بر پایه فاصله ژنتیکی K2P در نرم افزار MEGA7 انجام شد. از گونه های Luciocypris striolstus و ) Schizocypris altidorsalis این مطالعه) به عنوان گروه خارجی استفاده شد. برای ترسیم شبکه هاپلوتایپی از نرم افزار TCS با گامهای جهشی برابر با 30 جهش استفاده شد. نتایج نشان داد همه گونه های Schizothorax در یک گروه تک شجره ای قرار می گیرند. در بین گونه های مورد استفاده در این بررسی رابطه گونه S. zarudnyi با گونه S. pelzami برخلاف فاصله جغرافیایی کمتر آنها در مقایسه با سایر گونه های مورد استفاده نزدیک نیست. این امر میتواند نشان-دهنده منشا مکانی متفاوت این دو گونه و یا پیشینه تکاملی کهن آنها باشد. گونه S. zarudnyi با هیچیک از سایر گونه های مورد استفاده در یک خوشه قرار نگرفت.

کلیدواژه ها:

Schizothorax zarudnyi ، Schizothorax pelzami ، شجره شناسی ، .COI