شناسایی و ارزیابی غلظت، منبع و خطر سرطان زایی ترکیبات پلی آروماتیک هیدروکربنه در PM10 هوای آزاد شهر آبادان

بیان مساله: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای ( ( PAHs ازشایع ترین آلاینده های محیط زیست در گروه ترکیبات آلی می باشند که عمدتا از طریق سوختن ناقص مواد آلی به محیط زیست وارد می شوند و بسته به تعداد حلقه های آروماتیک و فشار بخارشان در دو فاز گاز و ذره در هوای آزاد وجود دارند. اثرات سرطان زایی و جهش زایی برخی از این ترکیبات در تحقیقات مختلف جهانی به اثبات رسیده است. در این مطالعه 16ترکیب از PAHs موجود درPM10 هوای شهر آبادان در راستای شناسایی مقادیر و منابع تولید و ارزیابی خطر سرطانزایی آن ها به جهت تعیین راهکارهای مناسب جهت کاهش تولید، مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روشها: در این مطالعه ابتدا تعداد ایستگاه های نمونه برداری مشخص شد و با استفاده از دستگاه OMNI نسبت به نمونه برداری اقدام گردید. دوره هرنمونه برداری 24 ساعت بود. فیلترهادر طول نمونه برداری کاملا با فویل آلومینیومی حفاظت شده وپس از نمونه برداری جهت مراحل بعدی دریخچال یا در دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. پس از استخراج نمونه ها تازمان آنالیز در -18 درجه سانتیگراد نگهداری شد.جهت تعیین مقادیر 16 ترکیب PAHs از دستگاه GC-MS استفاده شد.نتایج: میانگین غلظت PM10 در هوای شهر آبادان در فصل سرد و گرم به ترتیب 61/04 و µm/m3 87/03 است. میانگین غلظت 16PAHs در فصل سرد و گرم به ترتیب 5/97 و ng/m3 4/46 است . براساس نسبتهای تشخیصی منبع عمده ی انتشار PAHs منابع پایروژنیک بوده است و خطر سرطان کل در هر دو فصل سرد و گرم برای کودکان و بالغین در محدوده ی خطر می باشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه اثرات نامناسب بر ساکنین منطقه به دلیل مواجهه با ترکیبات PAHs منتشر شده از صنایع نفت، پتروشیمی، وسایل نقلیه و احتراق زیست توده را به اثبات می رساند و می بایست جهت کاهش این اثرات اقدامات مناسب صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

ترکیبات پلی آروماتیک هیدروکربنه ، ذرات معلق ، ارزیابی خطرسرطان ، نسبت های تشخیصی ، آبادان.