بازتاب شاهنامه در زبدهالتواریخ حافظ ابرو

در این پژوهش، زبدهالتواریخ حافظ ابرو از منظر جلوه ها و نمودهای شاهنامه در آن بررسی شده است. بر این اساس، نگارنده در دو بخش به این رویکرد پرداخته است: در بخش اول ابیات اقتباس شده از شاهنامه درزبده التواریخ با شاهنامه تصحیح دکتر خالقی مطلق، تطبیق داده شده تا به میزان شباهتها و تفاوتهای ابیات و علت آنها دست یابد. در بخش دوم جنبه های تاثیرپذیری حافظ ابرو از شاهنامه استخراج و تحلیل شده است. حاصل پژوهش نشان میدهد که اغلب ابیات استشهادی از شاهنامه در زبده التواریخ مشابه ابیات شاهنامه اصل و یا دست نویسهای دیگر است و در ابیاتی که مغایرت وجود دارد، میتوان گفت، مولف بنا بر شرایط حاکم بر جامعه و یا موقعیت کلامی خود، آگاهانه تغییراتی را در ابیات ایجاد کرده است. از سوی دیگر حافظ ابرو برای زنده نگه داشتن هویت ایرانی در عصر تسلط عنصر ترک بر ایران با تاثیرپذیری از شاهنامه به ذکر عناصر اساطیری و حماسی در متن اثر تاریخی خود پرداخته است. نسبت دادن ویژگیهای شاهان ایرانی شاهنامه به شاهان تیموری، همانند کردن شخصیتهای تاریخی با قهرمانان حماسه ملی، بیان اندیشه های فلسفی و حکیمانه در قالب حکمتها و پندهای شاهنامه و بخشیدن فضا و لحن حماسی به توصیف صحنه هاو میدانهای رزم، جنبه های تاثیرپذیری حافظ ابرو از شاهنامه درزبده التواریخ است.

کلیدواژه ها:

شاهنامه ، زبده التواریخ ، فردوسی ، حافظ ابرو ، هویت ایرانی.