تشخیص گونه ماهی به روش RFLP-PCR، روشی جدیددر شناسایی ماهیان فیله وفرآوری شده وجلوگیری از تقلبات آنها

امروزه تنوع بسیارزیاد محصولات دریایی ازقبیل فیله واستیک ماهی وتقاضای روزافزون برای این محصولات دربازار، امکان تقلب رابرای سودجویان فراهم کرده به دلیل عدم شناسایی اینگونه محصولات ازشکل ظاهری گه گاه کارشناسان وبازرسین بهداشتی رابامشکل مواجه می سازد. ودراین موارد تنها راه شناسایی استفاده ازروشهای ملکولی ،باتوجه به ژنوم ماهی موردنظر می باشد.ازاینرو اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی باهمکاری شیلات استان اقدام به راه اندازی روشی جهت تشخیص ژنتیکی نوع ماهی نمود.که باتوجه به دقت وویژگیهای بی نظیر روشهای ملکولی نسبت به سایر روشها ،واینکه تاکنون در زمینه شناسایی وتعیین هویت ماهیان کشور کمتر،تحقیقی صورت گرفته حایزاهمیت می باشد. دراین مطالعه ابتدا دوماهی حلواسفید (Pampas argenteus)وحلواسیاه (Parasteromateus niger) که بیشترامکان تقلب درفیله آنهاوجودداشته وبعضا ازگونه های ارزان قیمت یا باکیفیت پایینتربهجای گونه اصلی استفاده میشودموردبررسی قرارگرفت.ابتدا DNA میتوکندری از بافت ماهی استخراج وسپس توالی مربوط به ژن سیتوکروم اکسیدازبه کمک پرایمرهای اختصاصی با روش PCR تکثیرگردیدو به ترتیب باند 495 bp498 bp بدست آمد.سپس محصول PCR به وسیله دستگاه سکونسینگ تعیین توالی گردید ودرمرحله بعد بامقایسه با توالیهای موجود دربانک ژن جهانی تایید شده وبا احتمال بیش از 95درصد به گونه موردنظر اختصاص یافت .سپس برای تاییدنهایی به کمک آنزیم MspI مورد هضم آنزیمی قرارگرفت که درموردحلواسفیدتولیدسه قطعه 229،174،95 جفت بازی، ودرخصوص حلواسیاه پنج قطعه 520،324،225،174،96بدست آمد. روش RFLP-PCR ازدقیقترین روشهای ملکولی بوده وباتوجه به تعداد،اندازه والگوی قطعات بدست آمده دراین روش ،تشخیص هر گونه ماهی تاحد زیرگونه امکانپذیر است وباتوجه به جدیدبودن آن وفقدان شناسنامه ژنتیکی بسیاری ازماهیان کشوروهمچنین ورودبعضی فیله های ماهیان حرام گوشت ازسایرکشورها لزوم توسعه این روش به عنوان روشی قابل اطمینان وضروری جهت حفظ بهداشت عمومی وحراست ازگنجینه ژنتیکی کشور الزامی است .لازم به ذکراست در این اداره کل آزمایشات مربوط به شناسایی پنج گونه کوسه ودوگونه گربه ماهی وشوریده وشیرماهی نیز ،درحال انجام است.

کلیدواژه ها:

روشRFLP-PCR ، ماهی حلواسفیدوحلواسیاه ، هضم آنزیمی