گزارش وقوع مسمومیت با نیترات در گاو بدنبال مصرف گیاه Brassica elongate

شلغموک با نام علمی elongata Brassicaگیاهی است علفی، ساله تا چند ساله با ساقه های بدون کرک، برگهای پایینی آن دمبرگدار، تخم مرغی شکل، سبز پررنگ در دو طرف پوشیده از خار های غده دار خمیده، گلبرگ های آن زرد رنگ به طول 10 عرض میلی متر. این گیاه در قفقاز، سیبری، ترکمنستان، افغانستان، ترکیه ایران می روید. در ایران، در تبریز، اراک، سنندج، مشهد، قوچان، فریمان، هزار مسجد، اخلمد، نیشابور، تربت حیدریه، شاهرود، دماوند، قزوین، دامغان سمنان پراکنده است. در بررسی بعمل آمده از گاوداری 200 راسی در یکی از روستاهای اطراف مشهد جهت تعیین علت تلفات راس گاو شیری آبستن در زمستان 1387، مشخص شد، کارگر دامداری بدنبال اتمام علوفه در گله، جهت تعلیف گاوها از گیاهان خودرو در زمینهای اطراف استفاده نموده است. در معاینه بالینی به عمل آمده از 10 راس گاو بیمار، علایم تاکی کاردی، دیسپنه، گود شدن چشم ها، ملتحمه ارغوانی رنگ، نفخ شکمبه، کف کردن دهان، ضعف، عدم تعادل، فشردن سر به دیوار حرکات دیوانه وار دیده شد. در کالبد گشایی گاوهای تلف شده، خون به رنگ قرمز تیره تا قهوه ای شکلاتی بود با تاخیر لخته می گردید. مخاط روده ها شدیدا پرخون بود. دراندوکارد قلب خونریزی های پتشی دیده شد. با توجه به علایم بالینی کالبد گشایی مشاهده شده به مسمومیت با نیترات مشکوک شده گاوهای بیمار بدلیل در دسترس نبودن متیلن بلو (آنتی دوت اختصاصی مسمومیت با نیترات)، با تجویز داخل وریدی (5 mg/kg) اسیداسکوربیک، تجویز داخل وریدی سی سی نوراپی نفرین تجویز خوراکی 10 سی سی اکسی تتراسیکلین %10 درمان شدند. علایمبالینی بدنبال درمان رفع شدند گاوهای آبستن 3-2 روز بعد از درمان سقط نمودند. بدنبال نمونه گیری از گیاه مصرفی گیاهان مشابه موجود در زمینهای اطراف، گیاه مزبور Brassica elongate تعیین گونه شد غلظت نیترات آنها به ترتیب 17/99 11/58 درصدماده خشک تعیین گردید.

کلیدواژه ها:

مسمومیت با نیترات ، گاو ، Brassica elongata