از سیمرغ قاف تا خداوندگار دژ درون بررسی تطبیقی ساختار و محتوای منطق الطیر و دژ درون

منطق الطیر عطار، یکی از شاهکارهای عرفان ایرانی- اسلامی است که با ساختاری روایی، سلوک روح را در قالب پرواز پرندگان به سوی کوه قاف، جایگاه سیمرغ، به تصویر می کشد. پرندگان برای رسیدن به کوه قاف، از هفت وادی می گذرند و سرانجام در وادی هفتم، خود را با سیمرغ یکی می یابند. عرفان مسیحی نیز، بستر خلق شاهکارهای ادبی بسیاری بوده است. یکی از این آثار، در درون، اثر قدیسه ترزای آویلایی، راهبه اسپانیولی قرن شانزدهم میلادی است. در این کتاب، سلوک روح در هفت عمارت دژی به تصویر کشیده شده که قدیسه ترزا آن را در یکی از مکاشفاتش دیده است. در عمارت مرکزی، روح به وصال خداوندگار خود می رسد و با او یکی می شود. به دلیل شباهت های موجود میان منطق الطیر و در درون، و نیز به دلیل پیش - زمینه های مشترک فکری - فرهنگی این دو اثر، این پرسش مطرح می شود که شباهت ها و تفاوت های ساختاری و محتوایی دو اثر چیست بررسی تطبیقی آنها پاسخگوی این پرسش خواهد بود.

کلیدواژه ها:

منطق الطیر ، عطار ، در درون ، ترزا ، روح.