بررسی پدیده نارسیسم (خودستایی) در شعر حافظ ومتنبی

این که شاعران به واسطه برخورداری از یک موهبت درونی و هنر باطنی از دیگران متمایز هستند، امری بدیهی به نظر می رسد؛ لیکن بسیاری اوقات به همین تلقی بسنده نشده است، بلکه شاعران زبان به تمجید وتعظیم مبالغه آمیز خود گشوده اند. از آنجا که خودستایی وخودبرتربینی یا به تعبیر روان شناختی نارسیسم از مقوله های مورد توجه روانشناسان است، در یک پژوهش تطبیقی از نظر هنری به واکاوی خودستایی شاعرانه حافظ ومتنبی پرداخته شد. آنچه در مقام تمایز میان خودبرتربینی حافظ ومتنبی به وضوح به چشم می خورد، این است که حافظ صرفا شخصیت هنری خود را می ستاید و آن، از طریق صنعت تجرید و به واسطه لطافت هنری مورد قبول خواننده و مخاطب نیز واقع می شود. در حالی که متنبی به زبان متکلم وضمیر مالکیت، شخصیت حقیقی و هنری خود - هر دو را می ستاید واین بعد بیشتر نشان از خودستایی وخودبرتربینی وتکبر دارد. به هر ترتیب، آنجا که از خودستایی شاعر در مذاق مخاطب خوش می آید، آن را زیر مجموعه نارسیسم هنری قرار دادیم که از پدیده خودشیفتگی به عنوان یک اختلال روانی، متمایز است

کلیدواژه ها:

شعر ، نارسیسم ، نقد ، حافظ ، متنبی ، خودستایی.