مطالعه میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک غده پاراتیرویید در اسبچه خزر

تعریف مسیله: یون کلسیم در فرآیندهایی نظیر انقباض، انعقاد، فعالیت های آنزیمی، ترشح هورمون و نفوذپذیری غشاء نقش مهمی ایفا می کند و عنصر اصلی در ساختمان اسکلت می باشد. بنابراین کنترل آن در مایع خارج سلولی کاملا حیاتی است. هورمون پاراتیرویید یک فاکتور هیپرکلسمیک و اصلی ترین هورمون جهت ثابت نگه داشتن غلظت یون کلسیم پلاسما می باشد. از طرفی اسبچه خزر به عنوان یک گونه بی همتا، ما را با تنوع و غنای زیست بوم جانوری ایران روبرو می سازد. این حیوان قدمتی چند هزار ساله داشته و امروزه اهمیت تکاملی آن در تمام مجامع بین المللی محرز است. با اینحال پژوهشهای انجام شده در خصوص این نژاد باارزش بویژه از نظر خصوصیات آناتومیکی و بافتشناسی بسیار اندک است.روش پژوهش: در این مطالعه که بر روی 10 راس اسبچه خزر صورت گرفت، ساختار تشریحی غده پاراتیرویید از نظر خصوصیات مورفولوژیکی، توپوگرافی و مجاورات و ساختار بافت شناسی آنها پس از تهیه مقطع و رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ایوزین توسط میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت.یافته های کلیدی: غده پاراتیرویید در اسبچه خزر از دو جفت غده داخلی و خارجی تشکیل شده است. غده پاراتیرویید خارجی در لبه پشتی میانی تیرویید و نزدیک به انتهای قدامی آن قرار دارد و قسمت داخلی پاراتیرویید در عمق انتهای خلفی لوب های تیرویید و نزدیک به لبه شکمی آن واقع شده است. از نظر بافت شناسی نیز غده پاراتیرویید خارجی را کپسولی از جنس بافت همبند کلاژنه در برمی گیرد و تیغه های ظریفی را به داخل پارانشیم غده ارسال می نماید. غده پاراتیرویید داخلی فاقد کپسول بوده و توسط بافت همبند غده تیرویید احاطه گردیده است. این غده مشابه اغلب پستانداران اهلی، واجد سلول های اصلی و اکسی فیل می باشد که ترتیب قرار گرفتن آنها از نظم خاصی تبعیت نمی کند. سلول های اکسی فیل غالبا به صورت منفرد یا دسته های بسیار کوچک در لابلای سلول های اصلی پراکنده بوده و تعداد آنها در مقایسه با سلول های اصلی بسیار کم است.جمع بندی نهایی: این مطالعه نشان داد که غده پارا تیرویید در اسبچه خزر از نظر ساختار تشریحی و بافت شناسی تفاوت قابل توجهی با سایر تک سمیان ندارد.

کلیدواژه ها:

اسبچه خزر ، پاراتیرویید ، اکسی فیل ، بافت شناسی ، آناتومی