راهکارهای مقابله با پدیده خشک سالی در کشورهای اسلامی نمونه موردی ایران (شهرستان فردوس)

ویژگی اصلی کشورهای اسلامی استقرار آنها در کمربند خشک کره زمین می باشد. در این میان موقعیت ایران درکمربند خشک جهان باعث شده است که این کشور به طور متوالی با پدیده خشکسالی مواجه شده و آسیب های جدی ازاین پدیده متحمل شود . این وضعیت در برخی از استان ها، به خصوص استان خراسان جنوبی و برخی از استان های جنوب وجنوب شرقی ایران، بسیار نامناسب تر است. شهرستان فردوس به عنوان یکی از شهرستانهای استان خراسان جنوبی، درتمامی دوره های خشکسالی شرایط حادتری را تجربهنمودهاست. به طوری که طی بررسیهای اخیر در آخرین دوره وقوع پدیده خشک سالی، شاخص SPI این شهرستان به حدود 2/8- رسیده است. بنابراین، پرداختن به شیوه های مقابله با پدیده خشکسالی در این ش هرستان اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد . به همین منظور ، هدف این پژوهش تبیین شیوه های مدیریت پدیده خشک سالی و تاثیر و تاثر هر یک از آنها در زندگی روستائیان این منطقه با استفاده از مدل های آماری مختلف می -باشد. تحقیق حاضر به شیوه پیمایشی به انجام رسیده است و اطلاعات مورد استفاده در تحلیل نهایی، بر اساس 129 نمونه از روستاییان مختلف شهرستان تهیه شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که قابلیت های فردی، منطقه ای وویژگیهای خانوادگی عوامل تاثیر گذار بر اتخاذ شیوه های مقابله با پدیده خشکسالی بوده و با توجه به پیامدهای خاص هر شیوه، مدت بقا و مقاومت بهره برداران در مقابل پدیده خشک سالی متفاوت می باشد. با وجود آن که این راهکارها اغلب از کارآیی بالایی برخوردارند، اما با توجه به تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی کنونی، نمی تواند در همه موارد سازگار باشد و بایستی راهکارهایی را مد نظر قرار داد تا ضمن کاهش آسیب پذیری به حداقل ممکن، بازگشت روستائیان به زندگی عادی را سرعت بیشتری بخشد

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، مدیریت منابع آب ، راهبردهای مقابله با خشکسالی ، خراسان جنوبی ، فردوس