شناسایی و اولویت بندی راهکارهای پیشنهادی به منظور برنامه ریزی مدیریت حوضه رودخانه حبله رود

منابع طبیعی کشور با تهدیدات جدی تغییرات اقلیم، خشک سالی ها، کمبود آب، آلودگی ها (آب، خاک، هوا)، فرسایش شدید خاک، بیابان زایی کهمیراث (تبعات) تغییرات مدیریت اراضی همچون جنگل تراشی ها، تخریب مراتع، اقدامات کشاورزی نامناسب و غیراصولی و توسعه ناپایدار به ویژه در اراضی شیب دار و مناطق کوهستانی هستند روبرو است. اوضاع منابع طبیعی حوزه آبخیز حبله رود نیز از تک تک این پدیده های شوم مستثنی نبوده و در هر نقطه ای از آن یک یا تعدادی از این پدیده های تخریب نمود داشته و دارد.بنابراین به منظور غلبه بر مشکلات حوضه، کاهش فشارها و بهبود وضعیت سیستم ارایه راهکارهای مختلف ضروری به نظر میرسد. بدین منظور در این تحقیق، پس از ارایه فهرست اولیه راهکارهای پیشنهادی برای حوزه آبخیز حبله رود با استفاده از نظرات کارشناسی، به مدلسازی برای انتخاب راه حل ها و اولویت بندی آنها با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیارهدر محیط نرم افزار mDSS پرداخته شد. درنهایت با مشارکتجوامعوکارشناسانمحلی پراکنش مکانی راهکارهای پیشنهادی در سطح حوضه مشخص شد. نتایج حاصل از اولویت بندی راهکارهایپیشنهادی، با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره در محیط نرم افزار mDSS نشان داد که دسته راهکارهای برنامه ریزی و مدیریت زمین در کلیه روش های تصمیم گیری در اولویت اول قرار دارند. همچنین نتایج اولویت بندی 12 اقداممنتخب نشان داد، اقدامات تهیه و تدوین برنامه مدیریت جامع آبخیز/ منابع آب ، تهیه و تدوین برنامه آمایش سرزمین در مقیاس های مختلف و شناسایی و آموزش مشاغل جدید و معیشت های جایگزین به ترتیب اولویت های اول تا سوم مردم را تشکیل می دهند. بنابراین به منظور مدیریت بهتر حوزه های آبخیز و دست یابی به توسعه پایدار باید راهکارهای برنامه ریزی بیشتر از راهکارهای دیگر مورد توجه و در دستور کار مدیران و برنامه ریزان قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مدیریت جامع حوزه آبخیز ، رویکرد DPSIR ، نرم افزار mDSS ، حوضه رودخانه حبله رود