مقایسه دو مدل بارش-رواناب شماره منحنی سرویس حفاظت خاک و نسخه اصلاح شده آن برای محاسبه ارتفاع رواناب حوضه ی آبریز کسلیان

رواناب سطحی یکی رفتارهای هیدرولوژیکی حوضه های آبریز و از دلایل عمده فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک،رسوبگذاری در مخازن و کاهش کیفیت آب رودخانه میباشد. به دلیل پیچیدگی سیستم طبیعی در توصیف رابطه بین بارش و رواناب، از مدل های هیدرولوژی نمایش ساده ای شده ای از سیستم هیدرولوژی واقعی استفاده می شود، که امروزه تعداد زیادی از آنها توسعه داده شده است و یکی معروفترین از آنها روش شماره منحنی سرویس حفاظت خاک آمریکاست. باتوجه به تنوع مدلهای بارش – رواناب در دسترس انتخاب یک مدل نیاز به تشخیص قابلیت و محدودیت مدلهای هیدرولوژی دارد. در این پژوهش کارآیی دومدل SCS- CN و نسخه اصلاح شده مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. در این مطالعه ارتفاع رواناب محاسباتی با استفاده از معیارهای ارزیابی ضریب نش((EF، ضریب تعیین(( 2 و دو معیار خطا (RMSE,NRMSE) ارزشیابی گردید. مقایسه نتایج مدلسازی به دو روش SCS- CN معمول و اصلاح شده نشان داد که مدل اصلاح شده به خوبی توانسته است میزان رواناب حوضه کسلیان را برآورد نماید. در مقایسه معیارهای ارزیابی، مدل SCS- CN اصلاح شده با معیار RMSE=2.8،NRMSE=0.17 ، EF=0.75و 2 = 0.96 وضعیت مطلوبتر و قابل قبول تری نسبت به مدل اصلی SCS- CN داشت. در جمع بندی مطالعه حاضر می توان اظهار داشت که علیرغم کاربردهای فراوان روش SCS- CN برطرف کردن محدودیتهای روش شماره منحنی می تواند عملکرد این رهیافت، شبیه-سازی ارتفاع رواناب را بهبود دهد.

کلیدواژه ها:

مدل هیدرولوژی ، بارش مازاد ، نگهداشت سطحی ، عمق رواناب