بررسی فراوانی باکتری خانواده ویبریوناسه (Vibrionaceae) در مزارع پرورش ماهیان دریایی با تاکید بر ماهی باس دریایی آسیایی (Lates calcarifer)

با وجود رشد فزاینده آبزی پروری و تامین پروتیین مورد نیاز بشر، خسارات اقتصادی ناشی از بیماری ها چالش بزرگ پیش روی توسعه آبزی پروری بوده است. باکتری ها از جمله پاتوژن های بیماری زای جدی آبزی پروری ماهیان دریایی در قفس است. در اثر تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین گزارش بیماری ناشی از انواع گونه های باکتری در آبزیان پرورشی افزایش داشته است. بیماری ناشی از آلودگی با باکتری های خانواده ویبریوناسه به عنوان عفونت فرصت طلب شناخته شده است و به عنوان فلور نرمال اکوسیستم های دریایی ارتباط نزدیکی با میزبان داشته باشد و اکوسیستم دفاعی میزبان در اثر استرس های محیطی دچار نقص شود این میکروفلور طبیعی به صورت یک پاتوژن فرصت طلب در می آید. بیماری ویبریوزیس و پاستورلا، دو بیماری شایع در پرورش ماهیان دریایی است که در ماهیان دریایی مناطق گرم و با شوری بالا به ترتیب توسط گونه های مختلفی از باکتری جنس ویبریو (Vibrio sp) و فتوباکتریوم دامسلا بروز پیدا می کند و از موانع اصلی پرورش ماهیان دریایی به ویژه در سیستم پرورش در قفس محسوب می شوند. مطالعات آزمایشگاهی ارتباط افزایش درجه حرارت را با بروز بیماری های ناشی از باکتری های خانواده ویبریوناسه نشان می دهد، به طوری که در منابع بسیاری فاکتور خطر اصلی در بروز و شیوع این دو بیماری درجه حرارت بالا می دانند و برای پیشگیری از بروز آن ها، ضمن مطالعه اپیدمیولوژیک و تعیین فراوانی فصلی و ارتباط آن با فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب به منظور حذف زمان های بحرانی، تولید واکسن سویه های بیماری زا را بر درمان آنتی بیوتیکی مقدم دانسته و به دلیل مشکلات مقاومت آنتی بیوتیکی و عوارض زیست محیطی ناشی از مصرف آن بر اکوسیستم دریا مطالعه تولید واکسن را ضرورت توسعه پرورش ماهی در قفس می دانند. مطالعه فراوانی باکتری خانواده ویبریوناسه و تعیین الگوی فصلی جدایه های مختلف از مزارع پرورش در قفس و استخر در استان های جنوبی کشور در طی یک سال از تابستان 1395 به صورت نمونه گیری فصلی و در موارد خاص (بروز تلفات در صورت تماس مزرعه دار) از ماهیان با علایم نامتعارف و تعدادی نیز به ظاهر سالم بر اساس روش متداول جداسازی باکتری، توسط نگارنده انجام گردیده است. نتیجه این فعالیت جداسازی بیش از 134 جدایه مختلف جنس ویبریو از طریق شناسایی بیوشیمیایی و مولکولی از ماهی باس آسیایی دریایی پرورشی به عنوان گونه غالب پرورشی در وزن های مختلف و در فصول مختلف سال از میان بیش از 200 جدایه مختلف باکتری (گرم منفی و گرم مثبت) بوده است که بیانگر اهمیت باکتری های ویبریو در بروز تلفات مزارع است. از میان باکتری های جنس ویبریو به دلیل گرمایش جهانی نقش ویبریو هاروی در سال های اخیر در بروز بیماری ویبریوزیس بسیار مشخص شده است که در این مطالعه نیز 43 جدایه ویبریو هاروی از طریق شناسایی بیوشیمیایی و ملکولی جداسازی شده است.

کلیدواژه ها:

گرمایش جهانی ، بیماری ویبریوزیس ، پرورش ماهی در قفس ، ماهی باس دریایی آسیایی ، ویبریو