معرفی نقوش به کار رفته در قالیچه های خراسان جنوبی مطالعه موردی روستاهای شاخن ، گازار و آرین شهر

قالی و قالیچه بافی در خراسان جنوبی دارای سابقه تاریخی کهن، کیفیت بالا و تنوع طرح و نقش در بخش های مختلف استان، اعم از روستایی و شهری می باشد. از آنجا که جغرافیای فرش بافی در این استان گستردگی فراوانی دارد و کمتر پژوهشی در خصوص آن انجام گرفته، لذا محققین با تمرکز به نقاط خاص به معرفی و مطابقت نقوش به کار رفته در منطقه شاخن با مناطق هم جوار آن از جمله آرین شهر و گازار پرداخته اند. بافت قالی و قالیچه در مناطق روستایی استان صرفا از میراث گذشتگان تبعیت می کند که با تغییرات اندکی طی سالیان متمادی بازبافی شده است. محققین پس از معرفی مشخصات فنی قالیچه ها – سفره های پشمی- بافته شده در این مراکز و مناطق هم جوار، بر آنالیز نقوش غالب در این قالیچه ها و ترکیب-بندی کلی نقشه های رایج با هدف حفظ و احیاء آن ها، تمرکز نموده اند.تحقیق از نوع بنیادی، تحلیلی و توصیفی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی از طریق عکس برداری از نمونه-های قالیچه های موجود انجام گرفته است. بررسی ها نشان می دهد نقش های به کار رفته در این مناطق عمدتا هندسی شامل نقوش: گل کشمیری، گل ستاره، گل ترکمنی، گل مرغی، گل خشتی و خوشه گندمی و غیره است. در بین این نقوش برخی مانند گل کشمیری و گل ستاره در این حومه مشترک و برخی مانند گل ترکمنی، گل مرغی، گل خشتی و خوشه گندمی مختص برخی مناطق یاد شده هستند، همچنین این نقوش بسته به محل بافت دچار تغییرات اندکی شده اند.

کلیدواژه ها:

قالیچه ، نقوش ، خراسان جنوبی ، شاخن ، گازار و آرین شهر