ارزیابی کارآمدی قانون در نظام جمهوری اسلامی ایران

در رابطه با ارزیابی کارآمدی قانون ابتدا باید به تعریف قانون در کشورمان بپردازیم. و در وحله اول قانون اساسی مورد بررسی قرار می گیرد. قانون از مهمترین اصول مطرح و مورد قبول قوانین اساسی همه کشورهای جهان است و مضمون این اصل، حاکمیت قوانین موجود در یک کشور میباشد که در نتیجه آن، همگان در برابر قوانین، مساوی خواهند بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز با تحدید وظایف و اختیارات کارگزاران و برابرشمردن آنها با دیگر آحاد ملت و همچنین پیشبینی نظارتهای متعدد بر دولتمردان، اصل حاکمیت قانون را به رسمیت شمرده است. از طرفی در شرع مقدس اسلام، حاکم اسلامی حق دارد راسا بر طبق مصالح عامه اسلام و مسلمین، تصمیمات لازم را اتخاذ نماید. این تصمیمات که احکام حکومتی نامیده میشوند، همچون احکام اولیه و ثانویه، واجب الاطاعه خواهند بود که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اصول 5، 110 و 112 تبیین شدهاند. حال سوال مطرح در حوزه حقوق عمومی این است که آیا احکام حکومتی با اصل حاکمیت قانون در تعارض نیست ادعای نوشتار حاضر، این است که احکام حکومتی در مقام ارزیابی کارآمدی قانون، نمادی از اصل حاکمیت قانوناست. از دلایل فقهی و حقوقی به دست می آید که قانون، اعم از قانون مدون و احکام حکومتی میباشد و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بر این دیدگاه، صحه گذاشته است. در رابطه با عملکرد قانون در سه قوه مقننه، مجریه، و قضاییه نیز قانون بسیار کارآمد بوده است و دلیل نظم عمومی امنیت ملی نیز برخورداری از اجرای به جای قوانین در نظام است.

کلیدواژه ها:

حاکمیت قانون ، حکم حکومتی ، ارزیابی قانون ، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران