سوژه سه ساحتی در فلسفه اسلامی معاصراز دیدگاه مرتضی مطهری

میتوان تعریف یا تفسیر سوژه یا فاعل شناسا را در نظام های مختلف فلسفی که متضمن بحث از آن اند یا باآن مرتبط اند، مورد پرسش و پی جویی قرار داد. با این وصف مساله تحلیل و تفسیر مقایسه ای حقیقتی به نام فاعل شناسا را میتواند یکی از مهمترین مسایل مربوط به فرا معرفت شناسی((metaepistemology به شمار آورد.در همین چارچوب، مساله این نوشتار آن است که اگرماهیت سوژه یا فاعل شناسا در فلسفه جدید و در نزد فیلسوفانی مانند کانت تک ساحتی است، درفلسفه اسلامی معاصر، که در مقام مواجهه و گفتگو با چنین فلسفه هایی برآمده است، چند ساحتی است در اینجا اختصاصا به آرای یکی از فیلسوفان اسلامی معاصر یعنی مرتضی مطهری در این باب خواهیم پرداخت. با این وصف سوال این است که دیدگاه مطهری، به عنوان یکی از مفسران فلسفه اسلامی و طراحان معرفت شناسی معاصر فلسفه اسلامی در مواجه ه با فلسفه جدید و به ویژه کانت، در باب ابعاد و جنبه های سوژه چیست براساس مجموعه آرا واندیشه های مطهری، مبداء شناسایی وفاعل شناسایی از سه وجه معرفتی، هستی شناختی و روان شناختی (فلسفی) برخوردار است. وجه معرفتی وعلمی آن مربوط به طرح نظریه عقلانیت شهودی او مبتنی بر معقولات ثانی و تصدیقات بدیهی است، وجه هستی شناختی را باید در مولفه هایی مانند نظریه وجود ذهنی وتجرد ادراک پی جویی کرد و در نهایت وجه روان شناختی (فلسفی) را در رابطه با مولفه هایی چون علم حضوری، قوای ادراکی و ... یافت.

کلیدواژه ها:

ماهیت سوژه ، فلسفه اسلامی معاصر ، مطهری ، سوژه سه وجهی ، وجوه معرفتی وهستی شناختی و روان شناختی