بررسی موضوعی چالش ها و مشکلات سیستم های آبیاری تحت فشار به روش فراتحلیل با استفاده از مدل PESTEL

افزایش راندمان آبیاری و بهره وری آب در بخش کشاورزی اهمیت زیادی دارد. از راهکارهای مهم این حوزه استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار می باشد و لذا بررسی موضوعی چالش های این سیستم ها می تواند در تحلیل مسیر پژوهش راهگشا باشد. در این راستا، 40 مورد پژوهش در بازه زمانی 1379 تا 1394 که هرکدام به نحوی به مشکلات سیستم های آبیاری اشاره داشته اند، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهد. برای تفکیک و دسته بندی چالش ها، از تعریف یک سری نشانگرها برای هر دسته و همچنین مدل PESTEL استفاده شد، این دسته ها شامل: 1- فنی و طراحی، 2-اجتماعی فرهنگی و آموزش و ترویجی، 3-مدیریت و اجرا، 4-اقتصادی، 5-اقلیمی محیطی و 6- حقوقی مالکیت؛ می باشند. بر اساس تحلیل توصیفی نشانگرها، نتایج نشان داد مشکلات اقلیمی - محیطی و همچنین فنی- طراحی به ترتیب با درصد اهمیت 74/26، بیشترین و بخش حقوقی- مالکیت با 65/4 درصد اهمیت، کمترین توجه را در بین پژوهش ها به خود اختصاص داده است. این در حالی است که از مهمترین عوامل عدم موفقیت سامانه های آبیاری، خرده مالکی در کشاورزی است. هر چند در سال های اخیر، فراوانی مطالعات و توجه به چالش ها، افزایش قابل توجهی داشته است اما توزیع موضوعی مطالعات پاسخگوی نیازهای بخش نمی باشد. نتایج نشان داد که به زمینه های اجتماعی و آموزشی توجه کمی شده است و در تحلیل اقتصادی نیز، هزینه سرمایه گذاری اولیه بیشتر مورد توجه بوده است و کارآیی اقتصادی سامانه ها در فاز بهره برداری کمتر بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

سیستم آبیاری تحت فشار ، چالش ها و مشکلات ، الگوی PESTEL ، فراتحلیل