تحلیل فضایی شاخص های فقر اجتماعی در شهر قایمشهر

یکی از مهمترین چالشهایی که شهرهای قرن بیست و یکم با آن مواجهاند، تمرکز فقر در آنها است. هدف از این پژوهش تحلیل پراکنش فضایی شاخصها و نماگرهای فقر اجتماعی در سطح بلوکهای آماری شهر قایمشهر میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می باشد. داده های مربوط به مبانی نظری تحقیق به شیوهی کتابخانهای و اسنادی تهیه شده و داده های خام پژوهش از بلوک های آماری شهر قایمشهر استخراج شده است که بر اساس سرشماری سال 1390 مرکز آمار ایران تهیه شده است. برای بی مقیاس سازی شاخص ها از روش فازی در محیط نرم افزار Excel استفاده شده است. ابتدا 12 شاخص فقر اجتماعی با روش فازی بی مقیاس می شوند و سپس در محیط نرم افزار Gis با روش لکه های داغ و خود همبستگی موران تحلیل فضایی می شوند. بر اساس نتایج روش لکه های داغ در قسمت هایی از شمال، غرب، شرق و به ویژه جنوب شهر قایمشهر لکه های داغ بیشتری دیده می شود که مقادیر بالاتری از شاخص تلفیقی فقر اجتماعی را دارند. در قسمت های مرکزی، شمال غرب و جنوب شرق شهر قایمشهر نیز لکه های سرد بیشتری دیده می شود که مقادیر پایین تری از شاخص تلفیقی فقر اجتماعی را دارند. همچنین بر اساس پهنه بندی صورت گرفته 70/9 درصد جمعیت شهر قایمشهر فقیر و خیلی فقیر و تنها 5/6 درصد جمعیت آن مرفه و خیلی مرفه می باشند. بر اساس روش خودهمبستگی موران نیز مشخص گردیده است که نحوه پراکنش مقادیر شاخص تلفیقی فقر اجتماعی دارای الگوی خوشه ای می باشد. بنابر این می توان بیان داشت که پهنه های مرفه و خیلی مرفه بیشتر در قسمت های مرکزی تمرکز دارند، در حالی که پهنه های فقیر و خیلی فقیر در نواحی بیرونی و حاشیه ایی شهر و به ویژه حاشیه های جنوبی شهر تمرکز دارند که نشان دهنده ی وجود اختلاف فاحش طبقاتی در سطح شهر قایم شهر می باشد.

کلیدواژه ها:

تحلیل فضایی ، فقر شهری ، فقر اجتماعی ، پهنه های فقر ، شهر قایمشهر