بررسی تغییرات اراضی کشاورزی کشت و صنعت نیشکر (حکیم فارابی، سلمان فارسی و دعبل خزاعی) و حوضچه های پرورش ماهی با استفاده از داده های سنجش از دور

تالاب ها در دنیا نقش اکولوژیکی بسیار مهمی در تعادل اکوسیستم ها دارند. این مناطق از نواحی امن برای حیات وحش محسوب می شوند.با وجود این در معرض تهدیدهای متعددی قرار دارند. تالاب ها به واسطه ی وجود آب متنوع ترین اکوسیستم های کره ی زمین از نظر زیستی هستند، آن ها سرتاسر زمین گسترده شده اند و نقش مهمی در چرخه ی آب دارند. با توجه به اهمیت زیست محیطی تالاب ها به عنوان سرمایه های ملی و کاه بین المللی، شناسایی عوامل تاثیرگذار و پیشگیری از عوامل ایجاد کننده ی در تغییرات و مشکلات زیست محیطی بر اکوسیستم تالاب ها بسیار حایز اهمیت است. برخی از مشکلات و فجایع زیست محیطی در اثر عوامل طبیعی و یا انسانی به مرور زمان ایجاد گردیده است، که شرایط و اکوسیستم را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین آشکارسازی و پیش بینی این تغییرات در یک اکوسیستم از اهمیت به سزایی برخوردار است. از علل افزایش خطرات زیست محیطی تالاب ها، می توان به سرریز شدن پساب های صنعتی، کشاورزی، مزارع پرورش ماهی و ... اشاره کرد. تالاب شادگان از جمله تالاب های بین المللی، بزرگ ترین تالاب ایران و سی و چهارمین تالاب از 1201 تالاب ثبت شده در فهرست معاهده ی رامسر نیز وسیع ترین تالاب ساحلی خلیج فارس است. سد سازی و رعایت نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب های آلوده ای همچون مزارع نیشکر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله های نفتی، فعالیت و تخلیه پساب 30 واحد پتروشیمی و تخلیه زباله های شهری، این تالاب منحصر به فرد را از سال 1372 وارد فهرست قرمز تالاب ای بین المللی (لیست مونترو) کرده است. در این تحقیق میزان تغییرات و گسترش اراضی کشاورزی کشت و صنعت نیشکر (فارابی، سلمان فارسی و دعبل خزاعی) با اعمال شاخص گیاهی تفاضلی نرمال (NDVI) و حوضچه های پرورش ماهی آزادگان و نزدیک به تالاب شادگان با اعمال شاخص آب تفاضلی نرمال اصلاح شده (MNDWI) بر روی تصاویر ماهواره ای لندست 7 و 8 در سال های 1998، 2005، 2010 و 2016 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج افزایش 308.41 کیلومتر مربعی پوشش گیاهی و 12.9978 کیلومتر مربعی سطح حوضچه های پرورش ماهی از سال 1998 تا 2016 را نشان داد. با افزایش حوضچه های پرورش ماهی و اراضی کشاورزی واحدهای شرق کشت و صنعت نیشکر و به دنبال آن تخلیه پساب آن ها به تلالب شادگان منجر به بحرانی کردن وضعیت کیفی بالاب شد. آلودگی های ایجاد شده به صورتی می باشند که می تواند آب تالاب و موجودات زنده تالاب و اکوسیستم آن را به طور جدی مورد تهدید قرار دهد.

کلیدواژه ها:

تالاب شادگان ، کشت و صنعت نیشکر ، حوضچه های پرورش ماهی ، NDVI ، MNDWI