واکاوی دانش بومی شیوه های بهره برداری و استفاده سنتی از گیاهان دارویی ریواس، آویشن و کور

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 597

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NEWCONF04_303

تاریخ نمایه سازی: 6 مهر 1397

چکیده مقاله:

دانش بومی دانشی است، که افراد یک جامعه بر اساس تجربه و انطباق با فرهنگهای محلی و محیط زیست در طول زمان کسب کردهاند، به طوریکه بر حفظ منابع ژنتیکی استوار بوده و فهرستی ذهنی از منابع بیولوژیکی محلی را شامل میشود. توجه به اینکه دانش مردم بومی دربارهیگیاهان از غنای بسیاری برخوردار است لذا میتوان اذعان نمود که تطبیق دانش بومی با نیازهای امروزی جوامع انسانی، زمینه های دسترسی صحیح به منابع را فراهم میسازد. ایران کشوری ممتاز و با رتبهی بالا از منظر غنای گیاهی و تنوع گونهای بوده و یکی از غنیترین فلورهای جهان را دارا ست که عمده ترین بخش آن را میتوان در مراتع جست. براساس آنچه بیان شد، در این تحقیق به بررسی دانش بومیان در رابطه با سه گیاه Rheum khorasanicum،Ziziphora clinopodioides و Capparis spinosaپرداخته میشود. منطقهی مورد مطالعه در شهرستان نیشابور در فاصلهی 7 کیلومتری شمال شهر قدمگاه واقع شده است. از جمله مراتع ییلاقی به حساب آمده و دارای مساحتی معادل 3431 هکتار میباشد. براین اساس، روش اصلی تحقیق مبتنی بر جمعآوری دانش بومی جوامع محلی به شیوهی پژوهش مشارکتی و مصاحبهی آزاد است. عملیات پیمایش صحرایی با توجه به آب و هوا، اقلیم منطقه، زمان و محل برداشت گیاه صورت گرفت. پس از شناسایی منطقه، با استفاده از پیمایشهای صحرایی، دانش بومی گیاهان مذکور به صورت مصاحبه و پرسشنامه مستندسازی گردید. نتایج این بررسی گویای آنست که بومیان از دانش غنی نسبت به رویشگاه، اندامهای گیاه، خواص خوراکی، دارویی و صنعتی و شیوهی صحیح پرورش و بهرهبرداری ریواس، نحوهی برداشت، مصرف و خواص خوراکی، ادویهای، دارویی گیاهان پیرامون خود دارند، ایشان همچنین از اطلاعاتی سودمند راجع به رویشگاه و نحوهی برداشت و مصرف خوراکی و دارویی گیاه کور برخوردارند. با توجه به نتایج مذکور توجه به دانش و اجرایی کردن آن علاوه بر ایجاد بستری مناسب برای یافتن داروهای گیاهی، سبب ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت معیشتی بهرهبرداران، حفظ و جلوگیری از تخریب بیشتر مراتع میشود.

نویسندگان

مروارید حسینی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

محمدرحیم فروزه

استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

حسین بارانی

دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان