اهمیت و تاثیر محرک ها (الیسیتورها) در تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی

گیاهان دارویی از هزاران سال پیش به عنوان یکی از مهمترین منابع دارویی کاربرد داشته اند. فرآورده های حاصل از متابولیسم ثانویه گیاهان جزو گرانبها ترین ترکیب شیمیایی گیاهی هستند. متابولیت های ثانویه، دسته ای از مواد شامل اسید های پیچیده لاکتون ها، فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها هستند که به صورت عصاره با پودر های گیاهی در درمان بسیاری از بیماری های شایع به کار برده می شوند در برخی از گیاهان، تولید پایین ترکیبات دارویی در کشت بافت برای تجاری شدن آنها مشکل آفرین بوده است. یکی از اقداماتی که می تواند در تولید متابولیت های ثانویه موثر باشد افزودن الیسیتورهای زنده و غیرزنده می باشد الیسیتورها پیام هایی تولید می کنند که باعث تحریک تشکیل متابولیت های ثانویه می شوند که از این روش می توان برای تولید بیشتر متابولیت ها استفاده نمود وجود ایسیتور (محرک) در محیط کشت همچنین می تواند به عنوان یک عامل تنش زا برای گیاه عمل کرده و سبب تحرک سیستم دفاعی گیاه در غلظت های پایین الیسیتور شود که در نتیجه باعث تحریک بیان ژن های سیستم دفاعی گیاه می شود بنابراین الیسیتورها می توانند نقش دو گانه ای داشته باشند طوری که هم مقاومت گیاه را تحریک کرده و هم تولید متابولیت های ثانویه را افزایش می دهند اخیرا در کشور ما تحقیقات محدودی روی ایسیتورها انجام شده ولی لازم است توجه بیشتری به این موضوع مبذول گردد.

کلیدواژه ها:

گیاه دارویی ، متابولیت ثانویه ، الیسیتور ، کشت بافت ، سیستم دفاعی