بررسى فراوانى سل در کبوتران ارجاعى به کلینیک دانشکده دامپزشکى دانشگاه تهران

سل یک بیمارى مزمن و زیونوز در پرندگان است که توسط مایکوباکتریوم اویوم ایجاد شده و سبب کاهش تولید، عدم صرفه اقتصادى و در نهایت مرگ پرنده میشود. این بیمارى فاقد علایم بالینى پاتوگنومونیک بوده و ضایعات آن غالبا در مغز استخوان، کبد، طحال و روده ها یافت میشوند. لازم است تا در هنگام تشخیص، مایکوباکتریوم را از سایر عوامل از قبیل سالمونلا، آسپرژیلوس، اشریشیا کولى (کولیگرانولوماتوز) و نیوپلازیها تفریق نمود. اگرچه سل به ندرت در گله هاى تجارى مشاهده میشود، اما باید به بروز آن در پرندگان زینتى و کبوتران توجه نمود. این بیمارى قابل انتقال به انسان بوده و حضور آن در بیماران مبتلا به ایدز متداول است. با توجه به زیونوز بودن این بیمارى، به بررسى شیوع آن در کبوتران ارجاعى به کلینیک دانشکده دامپزشکى دانشگاه تهران پرداخته شد. روشکار: این مطالعه طى یک سال و با بررسى 130 مورد کبوتر ارجاعى به کلینیک انجام گرفت. به منظور تشخیص از رادیوگرافى، FNA، رنگ آمیزى گرم و زیل نیلسون استفاده شد. بحث و نتیجه گیرى: طى این مطالعه، 3 مورد کبوتر مبتلا به سل استخوانى شناسایى گردید که 3/2 ٪ از کبوتران ارجاعى را به خود اختصاص میدهد. در رادیوگراف هاى اخذ شده، ضایعات پرولیفراتیو، ندولار گرانولوماتوز و چند کانونى، لیز استخوانى، واکنش پریوستیال و اندوستیال و درگیرى مفاصل مشاهده شد. در رنگ آمیزى زیل نیلسون نیز باسیلهاى اسید فست و قرمز رنگ مایکوباکتریوم در پس زمینه آبى مشخص شدند. با در نظر گرفتن عواقب جبران ناپذیر این بیمارى و عدم پاسخ به درمان مناسب، اقدامات لازم در جهت یوتانایز کبوتران مبتلا صورت گرفت. با توجه به خطرات این بیمارى، بایستى نسبت به آموزش هرچه بیشتر صاحبان کبوتر مبادرت ورزید.

کلیدواژه ها:

سل ، کبوتر ، زیونوز