ساماندهی الگوی کالبدی مدارس متوسطه در آذربایجان شرقی با تاکید بر شاخص های معماری بومی مناطق سردسیر کشور

مدرسه به عنوان مهم ترین نهاد اجتماعی، تربیتی و آموزشی، نمادی از آموزش و هویت فرهنگی هر کشور بشمار می رود. مقاطع مختلف تحصیلی، رده های سنی متفاوتی را در خود جای میدهد و دانش آموزان در هر مقطع، دارای خصوصیات شخصیتی خاص خود هستند. خاطرات مشترک بسیاری از افراد در دوره های مختلف از جمله در دوران کودکی، نوجوانی و مدرسه در واقع همان شبیه سازی یکسان ذهن و تفکر در ایده پردازی این دوران است زیرا که همه کودکان و نوجوانان یک جامعه در فضاهای مشابه تربیت می شوند. بنابراین مدرسه علاوه بر هویتبخشی به رفتار و شخصیت افراد، به لحاظ کالبدی در شکل گیری خاطرات جمعی آنان در جامعه سهم بزرگی دارد.در روزگار گذشته، معماری مدرسه ایرانی ضمن انطباق بر عملکرد آموزشی با ویژگیهای کالبدی خاص خود، بعنوان عنصر هویتی شهرهای سنتی محسوب میگردید و با پیروی از اصول و سازماندهی فضایی واحد، از تنوع قابل توجهی برخوردار بوده و در تناسب با شرایط آب و هوایی هر منطقه ساخته میشد. امروزه ثابت شده است که ایجاد شرایط محیطی مناسب موجب بالا بردن سطح یادگیری دانش آموزان خواهد شد.در سالهای اخیر، معماری مدارس ایران با بهره گیری از الگوهای معماری مدرن انجام میگیرد و یا با الگوبرداری واحد، بدون توجه و یا کم توجهی به ویژگیهای اقلیمی هر منطقه ساخته میشود و به منظور انطباق با شرایط آسایش انسانی نیازمند استفاده از منابع انرژی فسیلی هستند. در حالی که بحران انرژی و مشکلات محیط زیست ناشی از مصرف بی رویه سوختهای فسیلی ضرورت تجدید نظر در نحوه ساخت و ساز به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی را ایجاب مینماید.مقاله حاضر، برگرفته از پژوهشی است که در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و با حمایت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور به انجام رسیده و هدف از آن، دستیابی به زمینهای بنیادین به منظور طراحی معماری در اقلیم سردسیر بویژه استان آذربایجان شرقی و یکسان سازی فضاهای خرد، با درنظر گرفتن همه عوامل موثر در طراحی و ساماندهی فضا و نیز رسیدن به الگویی مطلوب برای فضاهای آموزشی متوسطه با توجه ویژه به معماری بومی و ویژگی های اقلیمی یاد شده میباشد.برای دستیابی به هدف مورد نظر، ابتدا به بخش عمومی این پژوهش که ضرورتا0 شامل الگوسازی (به معنای عمومی) میباشد وتقریبا0 برای همه مناطق مفید خواهد بود پرداخته خواهد شد. در خاتمه با تکیه بر معماری بومی و توجه به ویژگی های اقلیمی منطقه، الگوی کالبدی مدارس متوسطه (نظری و کاردانش) با توجه به نیازهای ویژه فضایی آنها ارایه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، الگوی کالبدی ، مدارس متوسطه ، اقلیم سردسیر