پیش بینی دمای هوا و روند تغییرات آن در دوره های آتی تحت شرایط تغییر اقلیم (مطالعه موردی: زنجان)

در این تحقیق، پیش بینی دمای کمینه (Tmin) و دمای بیشینه (Tmax) شهر زنجان با استفاده از ریزمقیاس نمایی آماری LARS-WG6 برای سه دوره آتی 20 ساله 2021-2040)، 2041-2060 و (2061-2080 انجام شد. بهاین منظور، از مدل گردش عمومی HadGEM2-ES که یکی از مدلهای جفت شده CMIP5 است و نیز سه سناریوی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 استفاده گردید. برای تولید سری زمانی دوره های آتی از داده های روزانه در دوره آماری 1981-2016 استفاده شد. روند تغییرات دمای هوا در دوره پایه و دوره آتی 2021-2080 بار روش مان-کندال تحلیل گردید. شیب خط روند با روش تخمینگر سن بهدست آمد. نتایج نشان داد نرم افزار LARS-WG6 مقادیر ماهانه Tmin و Tmax را به خوبی شبیهسازی میکند و تقربای منطبق بر میانگین مشاهداتی است. در حالیکه انحراف معیار مقادیر شبیه سازی شده کمتر از مقدار نظیر مشاهداتی است و این اختلاف در ماه های ژانویه، فوریه و مارس بیشتر است. طبق هر سه سناریو، میانگین Tmin و Tmax در همه ماه های سال در هر سه دوره آتی نسبت به دوره پایه افزایش خواهد یافت. در هر سه دوره آتی، بیشترین افزایش دمای هوا مربوط به سناریوی RCP8.5 است. در هر سه دوره آتی کمترین افزایش دما در ماه ژانویه اتفاق خواهد افتاد. بیشترین افزایش نیز در سناریوی بدبینانه RCP8.5 در دو دوره پایانی 2041-2060) و (2061-2080 و مربوط به ماه سپتامبر بوده که بهترتیب، 3/9 و 6 درجه سلسیوس نسبت به دوره پایه افزایش مشاهده شد. در دوره 2061-2080 میانگین سالانه دمای هوا طبق سناریوی بدبینانه RCP8.5، سناریوی متوسط RCP4.5 و سناریوی خوشبینانه RCP2.6 بهترتیب، 4/8، 3/1 و 2 درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت. همچنین روند افزایش میانگین دمای هوا در دوره پایه و دوره آتی (طبق هر سه سناریو) در سطح 1 درصد معنیدار بود. شیب تغییرات خط روند در سناریوی RCP8.5 بیشتر از دو سناریوی دیگر بود و ملایمترین شیب مربوط به سناریوی RCP2.6 مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، زنجان ، دمای هوا ، سناریوهای RCP ، مدل HadGEM2-ES ، LARS-WG6