بررسی پتانسیل زیست تبدیلی بور توسط باکتری های شور و قلیاپسند در یک خاک شور و قلیا

مسیرهای انحصاری سوخت و ساز باکتری های شور و قلیاپسند را می توان در تجزیه بیولوژیکی و (یا) تغییر شکل زیستی (زیست تبدیلی) طیف وسیعی از آلاینده های سمی صنعتی، فلزات سنگین در فاضلاب ها و صنعت سوخت های زیستی به کار برد. بور یک آلاینده فلزی نسبتا متحرک در خاک به شمار می رود. زیست تبدیلی بور توسط جنس های باکتریایی شور، قلیا و شورقلیاپسند جدا شده از شش خاک شور و قلیا در خراسان رضوی با دو غلظت بور ( 10 و 200 ppm ) در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی سه فاکتوره توسط روش آزومتین – اچ مطالعه شد. گونه های باکتریایی با استفاده از محیط های کشت اختصاصی آنها، جداسازی و خالص سازی شدند. شناسایی قطعی ژنتیکی با استفاده از ویژگی های مولکولی مورد تایید قرار گرفت. با توجه به تحلیل توالی ژنی 16S rRNA ، سویه های شور، قلیا و شور و قلیاپسند به عنوان اعضایی از سه جنس خانواده باسیلاسه شامل ویرجیباسیلوس، باسیلوس کلوزی، باسیلوس نیلسونی، ویرجی باسیلوس ماریسمورتی و آلکالی باسیلوس هالو آلکالی فیلوس شناسایی شدند. کاربرد باکتری های شور و قلیا، قلیا و شورپسند سبب کاهش معنی دار بور (p≤0/05) در غلظت کم بور ( 10ppm ) شد. باکتری ها به ترتیب سبب کاهش غلظت بور به میزان 13 ، 11 و 7 برابر در مقایسه با شاهد شدند. غلظت زیاد بور موجب عدم کارایی سه گروه باکتری یاد شده گردید، به طوری که غلظت بور در خاک با 200 ppm بور، 17 برابر بیشتر بود. غلظت بور در خاک با بورکم در مقایسه با شاهد در باکتری های ویرجی باسیلوس پانتوتنتیکوس ( H7 )، ویرجی باسیلوس ماریسمورتی ( HA1 )، باسیلوس کلوزی ( A7 )، باسیلوس کلوزی ( A11 )، آلکالی باسیلوس هالوآلکالی فیلوس ( HA6 ) و ویرجی باسیلوس ( H1 )، کاهش داشت. گرچه، این تفاوت ها فقط نسبت به شاهد (p≤0/05) معنی دار بود. بالاترین کارایی در تجزیه زیستی بور در باکتری ویرجی باسیلوس پانتوتنتیکوس سویه H7 مشاهده گردید. گرچه بذرهای گندم در خاک با شوری (EC=35/5dS/m) و قلیاییت بالا (SAR1=29/5)آلوده به عنصر بور، جوانه نزدند؛ اما نتایج به دست آمده نشان داد که باکتری های اکستروموفیل بومی توانستند به عنوان یک عامل زیست تخریب کننده قوی بور عمل کنند. مقاومت این باکتری ها حداقل می تواند در پایین آوردن غلظت بور و یا حذف آن به ویژه در خاک هایی با شوری و قلیاییت زیاد موثر باشد.

کلیدواژه ها:

زیست تبدیلی بور ، باکتری شور و قلیاپسند ، تنش شوری و قلیاییت