مسیولیت حکومت دینی در حفاظت از مرزهای عقیدتی شهرواندان در فضای مجازی از منظر فقه وحقوق

مسیولیت حکومت دینی در فضای مجازی را می توان به دو بخش اقدامات مرتبط با پیشرفت اقتصادی و پیشرفت علمی،معنوی و اخلاقی تقسیم نمود. در بخش نخست که تردیدی وجود ندارد و ادله فقهی همچون وجوب جلب مصلحت و منفعت و وجوب دفع ضرر و قوانین برنامه توسعه و شورای عالی مجازی (ابلاغی مقام معظم رهبری) و... حکومت را مسیول می داند تا اقدامات توسعه ای در زمینه گسترش دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و ...انجام دهد و همچنین ازباب دفع ضرر، اقدامات تدافعی در مبارزه با هکرها و حمله های سایبری انجام دهد. لذا در این خصوص دیدگاه هایمشترکی بین اندیشمندان وجود دارد و همگی بر لزوم توسعه فضای مجازی در این ساحت ها دارند.آنچه که محل بحث و مناقشه از سوی برخی است، بخش دوم یعنی لزوم مسیولیت دولت در حوزه های معنوی و اخلاقیو علوم اسلامی است. همان طور که از نام حکومت دینی پیداست یکی از وظایف ذاتی و اولیه آن ترویج مبانی دینی و حفظ و حراست از آنهاست. برای این مهم شیوه های مختلف و متنوعی وجوددارد اما مهم تر از شیوه ها این است کهظاهرا هنوز برخی در اصل موضوع تردید دارند. برخی هنوز در اینکه آیا حفاظت از مرزهای عقیدتی از وظایف ذاتیحکومت است تردید دارند. بنابر این جای طرح این پرسش است که آیا از منظر فقه و حقوق اسلامی حکومت دینی وظیفه ای در حفظ و حراست از مرزهای عقیدتی شهروندان در فضای مجازی دارد یا خیر فرضیه این مقاله آناست که با توجه به فلسفه تشکیل حکومت دینی و ادله فقهی (امربه معروف و نهی از منکر، وجوب تعلیم و تربیت، ادلهولایت فقیه) همچنین اصول موجود در قوانین موضوعه ایران، یکی از وظایف حکومت دینی حفظ و حراست از مرزهایعقیدتی است که یکی از مصادیق آن حراست و حفاظت از فضای مجازی برای جلوگیری از آسیب رسانی به اعتقاداتشهروندان (وظیفه سلبی مثل فیلترینگ) و دیگری ترویج و تبلیغ اعتقادات صحیح دینی در فضای مجازی است (وظیفه ایجابی). برای اثبات این فرضیه از روش توصیفی تحلیلی بهره می گیریم.

کلیدواژه ها:

حکومت دینی ، مرزهای عقیدتی ، فضای مجازی ، فقه و حقوق