ارزیابی نقدهای علامه سمنانی بر تقریر آقاعلی مدرس در اصالت وجود

صدرا به عنوان مهمترین طرح مسیله اصالت وجود یا ماهیت، به نحومستقل به تعیین محل نزاع اصالت وجود و یا ماهیت نپرداخته است. اما آقاعلی مدرسی که مشی صدرایی دارد، با درک این نقیصه در حکمت متعالیه، بحث مستقلی را در یان باره مطرح نموده است. در مقابل او، علامه سمنانی با نگاهی متقابل و به نحو مفصل و از جهات مختلف، به تبیین آقاعلی مدرس اشکال کرده و خود ادعایی متفاوت در مسیله ارایه نموده است. در این مقاله، ضمن طرح تقریر مدرس و بررسی آن، نقد سمنانی بر این قول به تفصیل بیان شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پژوهش، نو و فاقد سابقه و روش آن، تحلیلی و انتقادی است. این جستار نشان می دهد که اگرچه تحریر مدرس پذیرفته نیست، لکن نقدهای سمنانی به تقریر ایشان در دو مورد پذیرفتنی و در موارد دیگر، غیرقابل قبول و دچار اشکالات جدی است.

کلیدواژه ها:

علامه سمنانی ، آقا علی مدرسی ، اصالت وجود ، اصالت ماهیت ، مبدا مشتق ، مبدا اثر و اثر مبدا